الدرس السابع: یا من فی البحار عجائبه

التمارین

اَلتَّمْرینُ الْأوَّلُ: عَیِّن الجملهَ الصَّحیحهَ و غیرَ الصَّحیحهِ حَسَبَ الحقیقهِ و الواقِعِ. (جمله درست و نادرست را با توجه به حقیقت و واقعیت شناسایی کن.)

۱- عندَما یَنقَطِعُ تَیّارُ الکَهرِباءِ فی اللَّیلِ، یَغرَقُ کُلُّ مَکانٍ فی الظَّلامِ. √ (هنگامی که جریان برق در شب گسسته می‌شود، هر مکانی در تاریکی غرق می‌گردد.)

۲- الطّاووسُ مِنَ الطُّیورِ المائیَّهِ تَعیشُ فَوقَ جِبالٍ ثلجیَّهٍ. × (طاووس از پرندگان آبزی است که بالای کوه‌های برف‌گیر زندگی می‌کند.)

۳- المَوسوعَهُ مُعجَمٌ صَغیرٌ جِدّاً یَجمَعُ قلیلاً مِنَ العُلومِ. × (دانش‌نامه فرهنگ بسیار کوچکی است که دانش‌های اندکی را گرد می‌آورد.)

۴- الشّاطِئُ مِنطَقَهٌ بَرِّیَّهٌ بِجِوارِ البِحارِ وَ المُحیطاتِ. √ (ساحل، زمینی خشک است در همسایگی دریاها و اقیانوس‌ها.)

۵- الأنفُ عُضوُ التَّنَفُّسِ وَ الشَّمِّ. √ (بینی، اندام تنفس و بویایی است.) [ شَمّ: بویایی ]

۶- الخُفّاشُ طائرٌ مِنَ اللّبوناتِ. √ (شب پره، پرنده‌ای پستاندار است.)

اَلتَّمْرینُ الثّانی: ضَع فی الفراغِ کلمهً مُناسبهً مِنَ الکلماتِ التّالیَه. «کلمتان زائدتان» (در جای خالی واژه مناسبی از واژگان زیر بگذار.)

أُنوف / دَور / قَفَزَ / بَلَغنا / أسرَی / أساوِرَ / الذّاکِرَه / تَیّار

۱- اِشتَرَی أبی لِأُختیَ الصَّغیرَهِ أساوِرَ مِن ذَهَبٍ. (پدرم برای خواهر کوچکم دستبندهای[دستاورنجن] زرین خرید.)

۲- کانَ کُلُّ طالبٍ یَلعَبُ دَورهُ بِمهارهٍ بالغهٍ. (هر دانش‌آموزی نقشش را با مهارتی بسیار بازی می‌کرد.)

۳- قالَ الطُّلّابُ: بَلَغنا السَّنهَ السّادِسَهَ عَشرَهَ مِنَ العُمرِ. (دانش‌آموز گفت: به سال شانزدهم عمر[مان] رسیدیم.)

۴- عَصَفَت رِیاحٌ شَدیدَهٌ وَ حَدَثَ تَیّار فی ماءِ المُحیطِ. (بادهای شدیدی وزید و جریانی در آب اقیانوس پدید آمد.)

۵- أنصَحُکَ بِقِراءهِ کتابٍ حَولَ طُرُقِ تقویَهِ الذّاکِرَه لِأنَّکَ کثیرُ النِّسیانِ.

(تو را پند می‌دهم که کتابی پیرامون راه‌های تقویت حافظه بخوانی؛ زیرا تو بسیار فراموشکاری.)

۶- لَدَینا زمیلٌ ذَکیٌّ جِدّاً قَفَزَ مِنَ الصَّفِّ الأوَّلِ إلَی الصَّفِّ الثّالِثِ.

(همشاگردی بسیار باهوشی داریم که جهشی از کلاس یکم به کلاس سوم رفت[پرید].)

اَلتَّمرینُ الثّالِثُ: تَرجِمِ الآیَتَینِ وَ الأحادیثَ، ثُمَّ ضَع خَطّاً تَحتَ الجارِّ و المجرورِ. (دو آیه و حدیث‌های زیر را به فارسی برگردان؛ سپس خطی را زیر جار و مجرور بکش[بگذار].)

۱- ﴿وَ أدخِلنی بِرَحمَتِکَ فی عِبادِکَ الصّالِحینَ﴾ (من را در رحمتت در [میان] بندگان شایسته ات وارد کن.) [عِبادِکَ الصّالِحینَ: بندگان شایسته ات]

۲- ﴿وَ انصُرنا عَلَی القَومِ الکافِرینَ﴾ (ما را بر گروه بی دینان یاری کن.)

۳- أدَبُ المَرءِ خَیرٌ مِن ذَهَبَهِ. (فرهنگ آدمی بهتر از زرش است.)

۴- عَلَیکَ بِذِکرِ اللهِ فَإنَّهُ نورُ القَلبِ. (باید خدا را یاد کنی؛ زیرا آن نور دل است.)

۵- جَمالُ العِلمِ نَشرُهُ وَ ثَمَرَتُهُ العَمَلُ بِهِ. (زیبایی دانش در پراکندنش و میوه آن انجام دادن آن است.)

اَلتَّمْرینُ الرّابِعُ: عَیِّنِ الکلماتِ المترادفهَ وَ المتضادّهَ. (واژگان مترادف و متضاد را شناسایی کن.)

بَعَثَ (فرستاد)= أرسَلَ         شاطِئ(دریاکنار) = ساحِل              بَغتَهً(ناگهان) = فَجأَهً                       کَتَمَ(پوشاند) = سَتَرَ

صِغار(خردسالان) ≠ کِبار(بزرگسالان)           بَکَی(گریست) ≠ ضَحِکَ(خندید)                  أَقَلّ (کم تر)≠ أکثَر(بیش تر)

ضَوء (روشنایی)≠ ظَلام(تاریکی)                 بَعُدَ (دور شد)≠ قَرُبَ(نزدیک شد)                 دَفَعَ (پرداخت)≠ اِستَلَمَ(دریافت کرد)

اَلتَّمْرینُ الْخامِسُ: تَرجِمِ الکلماتِ التّالیَهَ. (واژگان زیر را ترجمه کن.)

یَبلُغنَ / صِغار / ذاکِرَه / عَفا / بَکَی / مُنقِذ / مَرَق / أوصَلَ / صَفَروا / غَنَّیتُم / سَمع / طُیور / حادَّه / دَور / لَبونَه / کَذلِکَ / جَمارِک / زُیوت / سَمَّینا / ظاهِرَه / أمطَرَ / حَمیم / ثُلوج / سِوار / رائِع

قال امیرالمؤمنین علی: اَلدَّهرُ یَومانِ یَومٌ لَکَ وَ یَومٌ عَلَیک. = روزگار دو روز است؛ روزی به سودت و روزی به زیانت.

اَلتَّمْرینُ السّادِسُ: تَرجِمِ الآیهَ وَ الأحادیثَ ثُمَّ عَیِّن المَحَلَّ الإعرابیَّ لِلکَلِماتِ الَّتی تَحتَها خَطٌّ. (آیه و حدیث‌ها را به فارسی برگردان؛ سپس نقش واژگانی را که زیر آنها خط است شناسایی کن.)

۱- ﴿ وَ یَقولُ الکافِرُ یا لَیتَنی کُنتُ تُراباً﴾ (بی دین می‌گوید: ای کاش من خاک بودم.) / الکافِرُ: فاعل

۲- مُجالَسَهُ العُلَماءِ عِبادَهٌ (هم نشینی با دانشمندان نیایش است.) / مُجالَسَهُ: مبتدا / عِبادَهٌ: خبر

۳- حُسنُ السُّؤالِ نِصفُ العِلمِ. (پرسش خوب، نیمی از دانش است.) / حُسنُ: مبتدا / نِصفُ: خبر

۴- العالِمُ بِلا عَمَلٍ کَالشَّجَرِ بِلا ثَمَرٍ. (دانشمند بی کردار مانند درخت بی بر است.) / العالِمُ: مبتدا

۵- إذا ماتَ الإنسانُ انقَطَعَ عَمَلُهُ إلاّ مِن ثَلاثٍ: صَدَقَهٍ جاریَهٍ، أو عِلمٍ یُنتَفَعُ بِهِ، أو وَلَدٍ صالِحٍ یَدعو لَهُ.

(هرگاه آدمی بمیرد، کردارش گسسته می‌شود، مگر در سه جا: بخشش روان؛ یا دانشی که از آن سودبرده می‌شود؛ یا فرزند درستکاری که برایش دعا می‌کند.) / الإنسانُ: فاعل / عَمَلُ: فاعل

ð أنوارُ القُرآنِ ð (فروغ قرآن.)

عَیِّن فی الآیَهِ الشَّریفَهِ ترجمهَ ما تَحتَهُ خطٌّ. (در آیه شریفه ترجمه آنچه را زیرش خط است شناسایی کن.)

۱- ﴿ رَبِّ هَب لی حُکماً وَ ألحِقنی بِالصّالِحینَ﴾ = پروردگارا، به من دانش ببخش و مرا به درستکاران پیوند بده.

۲- ﴿ وَ اجعَلنی مِن وَرَثَهِ جَنَّهِ النَّعیمِ﴾ = و مرا از وارثان بهشت پرنعمت قرار بده.

۳- ﴿ وَ لا تُخزِنی یَومَ یُبعَثونَ﴾ = و روزی که [مردم] برانگیخته می‌شوند، رسوایم مکن.

۴- ﴿ یَومَ لا یَنفَعُ مالٌ وَ لا بَنونَ﴾ = روزی که نه دارایی و نه فرزندان سود نمی‌رساند.

۵- ﴿ فَاستَبِقوا الخَیراتِ﴾ = در کارهای خیر از هم پیشی بگیرید.

۶- ﴿وَلا تَقولوا لِمَن یُقتَلُ فی سَبیلِ اللهِ أمواتٌ بَل أحیاءٌ وَ لکِن لا تَشعُرونَ﴾

= و به کسانی که در راه خدا کشته می‌شوند، مرده نگویید، بلکه زنده اند؛ ولی شما نمی‌دانید.

اَلْبَحثُ الْعِلمیُّ (پژوهش علمی.)

اِبحَثْ عَنْ آیاتِ أَوْ أَحادیثَ أَوْ أَمثالِ لَها مُعادِلٌ فِی الْأدَبِ الْفارسیِّ، کَالْأمَثِلَهِ التّالیَهِ.

(به دنبال آیه ها یا حدیث ها یا زبانزدهایی بگرد که در ادب فارسی برای آنها برابری باشد؛ مانند نمونه های زیر.)

﴿ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ مِنْ خَیْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ ﴾ (و هر چه از خوبی‌ها را برای خودتان پیش بفرستید، آن را نزد خداوند خواهید یافت.)

برگ عیشی به گور خویش فرست / کس نیارد ز پس، تو پیش فرست (سعدی شیرازی)

﴿ وَ جَزَاءُ سَیِّئَهٍ سَیِّئَهٌ مِثْلُهَا فَمَنْ عَفَا وَ أَصْلَحَ فَأَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ ﴾

(و کیفر بدى بدی اى مانند آن است، پس هر که گذشت کند و اصلاح گرداند، پس پاداش او بر خداست.)

بلی صامت، سزای جنگ، جنگ است / کُلوخ انداز را پاداشْ سنگ است (صامت بروجردی)

﴿ فَإذا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ على اللهِ ﴾ (و هرگاه تصمیمی گرفتى بر خدا توکل کن؛ زیرا خداوند توکل‏کنندگان را دوست دارد.)

گفت پیغمبر به آوازِ بلند / با توکّل زانوی اُشتُر ببند (مولوی)

پی دی اف درس هفتم عربی پایه دهم مشترک

برو به هشتم