تضمین

هر گاه سراینده یا نویسنده‌ای، بخشی از نوشتۀ فردی دیگر را در میان اثر خود بگنجاند، به آن تضمین گفته می‌شود؛ مانند:

چه خوش گفت فــردوسی پاک زاد / که رحــــمت برآن تربــت پـــاک باد

«میازار مــوری که دانه کش است / که جان دارد و جان شیرین خوش است»

☼  در این دو بیت، سعدی بیتی پرآوازه از فردوسی را در میان شعر خود گنجانده است.

☼  هر جا جمله عربی بیاید، معمولا تضمین نیز وجود دارد.

تضمین

خودآزمایی

  1. در همه بیتها به جز بیت … آرایه « تضمین» به کار رفته است.

 الف) زینهـــــار از قــــــــــــرین بد زنهــار                    وَقـــــــــــنا ربّنا عـَـــذابَ الـــــــــــنار

ب) بهر این فــــــــــرمود رحمان ای پســـر                     کـــــــل یوم هو فی شــــــــأن ای پسر

پ) گفتی به غمم بنشین یا از سرجان برخیز                    فرمان برمت جانا، بنشینم و برخــیزم

ت) خیز تا خاطر بدان ترک سمرقندی دهیم                     کز نسیمش بوی جوی مولیان آیدهمی

  • در کدام گزینه « تضمین » دیده می‌شود؟

الف) من پرستار دو چشم خوش بیمار توام                      گر چــه بیمارپرستی بتر از بیماری است

ب) چشم حافظ زیر بام قصر آن حوری سرشت                    شیوه جنات تجــری تحتها الانهــار داشت

پ) ســفر دراز نباشد به پـای طـالب دوست                     که خـار دشت محبّت گل است و ریحان است

ت) بدار دست زاصلاح دل چو شد بی درد گــلی که نیست در او نکهتی گلاب مـکن