اَلتَّمرینُ السّادِسُ: عَیِّنْ الْمَحَلَّ الْإعرابی لِلْکَلِماتِ الَّتی تَحتَها خَطٌّ. (نقش واژگانی را که زیر آنها خط است شناسایی کن.)
۱- مُداراهُ النّاسِ نِصفُ الْإیمانِ. (نرمخویی با مردم نیمی از ایمان است.)
مُداراهُ: مبتدا / النّاسِ: مضاف الیه / نِصفُ: خبر/ الْإیمان: مضاف الیه
۲- عَدوٌّ عاقلٌ خَیرٌ مِن صَدیقٍ جاهِلٍ. (دشمن خردمند بهتر از دوست نادان است.)
عَدوٌّ: مبتدا / عاقلٌ: صفت / خَیرٌ: خبر / صَدیقٍ: مجرور به حرف جرّ/ جاهِلٍ: صفت
۳- یا حَبیبی، لا تقُلْ کَلاماً إلَّا الحَقَّ أبَدَا.ً (ای دوست، هرگز سخنی به جز حق را نگو.)
کَلاماً: مفعول / الحَقَّ: مستثنی
۴- العِلمُ فِی الصِّغَر کَالنَّقشِ فِی الْحَجَرِ. (دانش در خردسالی مانند نقش در سنگ است.)
النَّقشِ: مجرور به حرف جرّ / الْحَجَرِ: مجرور به حرف جرّ
۵- أَضعَفُ النّاسِ مَنْ ضَعُفَ عنَ کِتمانِ سِرّهِ. (ضعیف ترین مردم کسی است که از پوشاندن رازش ناتوان باشد.)
أَضعَفُ: مبتدا / الناّسِ: مضاف الیه / کِتمانِ: مجرور به حرف جرّ / سِرّ: مضاف الیه
الَتمَّرینُ السّابِعُ:
أ. اِبْحَثْ عَنِ الْأسَماءِ التّالیهِ فی ما یلی. (در آنچه میآید به دنبال اسمهای زیر باش.)
(اسِمِ الفْاعِلِ وَ اسْمِ المَفعولِ وَ اسْمِ المُبالغَهِ وَ اسْمِ التفَّضیلِ وَ اسْمِ المَکانِ)
۱- ﴿إنَّ النَّفْسَ لَأمّارَهٌ بِالسّوءِ….﴾ [یوسُف: ۵۳] (همانا نفس به بدی بسیار دستوردهنده است.) / الأمّارَه: اسْمِ المُبالغَهِ
۲- اِعْلَمْ بِأنَّ خَیرَ الْإخوانِ أقدَمُهُم. (بدان که بهترین برادران کهن ترینشان است.)/ خَیر: اسْمِ التفَّضیلِ / أقدَم: اسْمِ التفَّضیلِ
۳- أکْبَرُ الْحُمقِ الْإغراقُ فِی الْمَدحِ وَ الذَّمِّ. [اَلْإمامُ عَلی] (بزرگترین نادانی زیاده روی در ستایش و نکوهش است.) / أکْبَر: اسْمِ التفَّضیلِ
۴٫ طَلَبُ الْحاجَهِ مِنْ غَیرِ أهْلِها أشَدُّ مِنَ الْمَوْتِ. [اَلْإمامُ عَلی] (درخواست نیاز از نااهلش، سخت تر از مرگ است.) / أشَدّ: اسْمِ التفَّضیلِ
۵٫ قُمْ عَنْ مَجلِسِکَ لأبیکَ وَ مُعَلِّمِکَ وَ إنْ کُنت أمیراً. (اگرچه فرمانده باشی، برای پدرت و آموزگارت از نشستنگاهت برخیز.) / مَجلِسِ: اسْمِ المَکانِ / مُعَلِّمِ: اسِمِ الفْاعِلِ
۶-. یومُ الْعَدلِ عَلَی الظّالِمِ أشدُّ مِن یوم الجَوْر علی المَظلوم. (روز داد بر ستمگر سخت تر از روز بیداد بر ستم دیده است.) / الظّالِمِ: اسِمِ الفْاعِلِ/ أشَدّ: اسْمِ التفَّضیلِ / المَظلوم: اسْمِ المَفعولِ
ب. أَعْرِبْ ما أُشیرَ إلَیهِ بِخَطٍّ. (اعراب آنچه را با خط به آن اشاره شده بازگو کن.)
النَّفْسَ: اسم إنّ؛ منصوب به فتحه / لَأمّارَهٌ: خبر إنّ؛ مرفوع به ضمّه
خَیرَ: اسم إنّ؛ منصوب به فتحه / الْإخوانِ: مضاف الیه؛ مجرور به کسره / أقدَمُ: خبر إنّ؛ مرفوع به ضمّه
أکْبَرُ: مبتدا؛ مرفوع به ضمّه / الْحُمقِ: مضاف الیه؛ مجرور به کسره / الْإغراقُ: خبر؛ مرفوع به ضمّه
طَلَبُ: مبتدا؛ مرفوع به ضمّه / أشَدُّ: خبر؛ مرفوع به ضمّه
مَجلِسِ: مجرور به حرف جار
یومُ: مبتدا؛ مرفوع به ضمّه / الْعَدلِ: مضاف الیه؛ مجرور به کسره / أشدُّ: خبر؛ مرفوع به ضمّه / یوم: مجرور به حرف جرّ / المَظلوم: مجرور به حرف جرّ
