الدَّرسُ الأولُ: ذاک هو الله (انسانی)

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَ جَعَلَ الظُّلُمَاتِ وَالنُّورَ

ستایش از آنِ خدایی است که آسمان‌ها و زمین را آفرید و تاریکی‌ها و روشنایی را بنهاد.

الدّرسُ الأوّل: ذاک هو الله

آن (او) همان خدایی است

اُنْظُرْ لِتِلْکَ الشَّجَرَه / ذاتِ الْغُصونِ النَّضِرَه

به آن درخت دارای شاخه‌های تروتازه بنگر.

کَیفَ نَمَتْ مِنْ حَبَّهٍ / وَ کَیفَ صارَتْ شَجَرَه

چگونه از دانه‌ای رویید و چگونه درختی شد؟

فَابْحَثْ وَ قلُ منَ ذَا الَّذی / یخْرِجُ مِنهَا الثَّمَرَه

پس جستجو کن و بگو چه کسی از آن، میوه درمی‌آورد؟

وَ انْظُرْ إِلَی الشَّمسِ الَّتی / جَذوَتُها مُسْتَعِرَه

به خورشید بنگر که پاره آتشش فروزان است.

فیها ضیاءٌ وَ بِها / حَرارَهٌ مُنتَشِرَه

در آن روشنایی است و به وسیله آن گرما پخش می‌شود.

مَنْ ذَا الَّذی أَوْجَدَها / فی الْجَوِّ مِثلَ الشَّرَرَه

چه کسی آن را در هوا همچون اخگر [ آتش] پدید آورد؟

ذاکَ هوَ اللّٰهُ الَّذی / أَنعُمُهُ مُنهَمِرَه

آن (او) همان یزدانی است که نعمت‌هایش ریزان است.

ذو حِکمَهٍ بالِغَهٍ / وَ قُدرَهٍ مُقتَدِرَه

دارای دانش کامل و نیرویی پرتوان است.

اُنْظُرْ إِلَی اللَّیلِ فَمَنْ / أَوْجَدَ فیهِ قَمَرَه

به شب بنگر، پس چه کسی ماه را در آن پدید آورد؟

وَ زانَهُ بِأَنْجُمٍ / کَالدُّرَرِ الْمُنتَشِرَه

و آن (شب) را با ستارگانی همچون مروارید پراکنده آراست؟

وَ انْظُرْ إِلَی الْغَیمِ فَمَنْ / أَنزَلَ مِنْهُ مَطَرَه

به ابر بنگر، پس چه کسی بارانش را از آن فروفرستاد؟

فَصَیرَ الْأرضَ بِهِ / بَعْدَ اغْبِرارٍ خَضِرَه

زمین را با آن (باران) پس از تیره رنگی (غبارآلودگی) اش سرسبز گردانید؟

وَ انْظُرْ إِلَی الْمَرْءِ وَ قُلْ / مَنْ شَقَّ فیهِ بَصَرَه

به انسان بنگر و بگو چه کسی چشم (بینایی) را در وی شکافت (پدید آورد)؟

مَنْ ذَا الَّذی جَهَّزَهُ / بِقُوَّهٍ مُفْتَکِرَه             

چه کسی او را با نیروی اندیشه مجهّز کرد؟      

ذاکَ هوَ اللّٰهُ الَّذی / أَنعُمُهُ مُنهَمِرَه

آن (او) همان یزدانی است که نعمت‌هایش ریزان است.

در گروه‌های دو نفره شبیه گفت وگوی زیر را در کلاس اجرا کنید.

حوارٌ= گفتگو

(التعارُف) =آشنایی با یکدیگر

 1- تعارف: آشنایی با یکدیگر ۲- قاعه: سالن ۳- مطار: فرودگاه ۴- مع الأسف: متأسفانه ۵- أن أسافر: که سفر کنم

گوشزد: دانش آموزان ارجمند، برخی از این واژه های پرسشی را هنوز نخوانده اید؛ ولی بهتر است همه اینها را بیاموزید.

التمارین

التمرین الأول: کَمِّلْ ترَجَمهَ الْآیاتِ وَ الْأَحادیثِ التّالیَهِ. (ترجمه آیه‌ها و حدیث‌های زیر را کامل کن.)

۱- ﴿یٰا أَیُّهَا اَلَّذِینَ آمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مٰا لاٰ تَفْعَلُونَ﴾

ای کسانی که ایمان آورده اید، چرا آنچه را که انجام نمی‌دهید می‌گویید.

۲- ﴿و اعْمَلُوا صٰالِحاً إِنِّی بِمٰا تَعْمَلُونَ عَلِیم﴾

و کار نیکو انجام دهید؛ همانا من به آنچه انجام می‌دهید دانایم.

۳- ﴿رَبَّنا لا تَجْعَلْنا مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ﴾

پروردگارا، ما را با گروه ستمگر[در یک جا] قرار مده.

 4- لَا تَنْظروا إلی کثره صَلَاتِهِمْ وَ صَوْمِهِمْ وَ کثره الْحَجِّ ولکن انْظروا إلی صِدْقِ الْحَدِیثِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَهِ.

به بسیاری نمازشان و روزه شان و بسیاری حج گزاردن نگاه نکنید؛ بلکه به راستگویی و امانتداری آنها نگاه کنید.

۵- اِرحَمْ مَن فِی الأرض یَرحَمْکَ مَن فِی السَّماءِ.

به کسی که در زمین است رحم کن تا کسی که در آسمان است به تو رحم کند.

۶- اُطلُبوا الْعِلمَ ولو بالصّینِ فَإنَّ طَلَبَ العلم فَریضَهٌ.

دانش را طلب کنید گرچه در چین باشد، زیرا طلب دانش واجب است.

التمرین الثانی: اِقرَأِ الْأَحادیثَ التّالیَهَ، ثُمَّ عَیِّنْ ترَجَمتَهَاَ الصَّحیحَهَ. (حدیث‌های زیر را بخوان؛ سپس ترجمه درست را شناسایی کن.)

۱- إعمَل لِدنیاکَ کأنّک تَعیشُ أبداً و اعمَل لآخِرتک کأنّک تَموتُ غَداً.

برای (دنیایت / دنیا) چنان کار کن گویی همیشه (لذت می‌بری / زندگی می‌کنی) و برای آخرتت چنان کار کن گویی (فردا می‌میری / نزدیک است بمیری)

۲- «اُنظُرْ إلی ما قالَ وَ لا تَنظُرْ إلی مَن قالَ.

 به آنچه گفته است (بنگر / می‌نگرم) و به آن که گفته است(ننگر / نمی‌نگرم)    

 3- إذا مَلَکَ الأراذِلُ هلکَ الأفاضِلُ.

 هر گاه فرومایگان(به فرمانروایی برسند /  گرامی شوند)؛ شایستگان هالک می‌شوند.

۴- مَن زَرَعَ الْعُدوانَ حَصَدَ الخُسران.

هر کس (دشمنی / دوستی) کاشت؛ (زیان / سود) درو کرد.     

۵- الکلامُ کَالدَّواءِ؛ قَلیلُهُ یَنفَعُ وَ کَثیرُهُ قاتِلٌ.

 سخن مانند داروست. اندکش(سود می‌رساند /  شفا می‌دهد) و بسیارش کشنده است.

۶- إذا قَدَرْتَ عَلی عَدوِّکَ؛ فاجعلِ العَفوَ عَنهُ شُکراً لِلْقُدرَهِ عَلَیهِ.

 هر گاه بر (دشمنت قادر شدی / دشمن را شکست دادی)، بخشیدن او را شکرانۀ قدرت یافتن بر او  (قرار می‌دهی / قرار بده)

۷– قولُ «لاأعلمُ» نصفُ العلم.

    گفتن (می‌دانم / نمی‌دانم) نیمی از دانش است.    

التمرین الثالث: ضَع فِی الدّائِرَهِ الْعَدَدَ الْمُناسِبَ. «کَلِمَهٌ واحِدَهٌ زائِدَهٌ.» (در دایره شمار مناسب را بگذار.)

۱- اَلشَّرَرَه (اخگر) / (۷) مِنَ الْأَحجارِ الْجَمیلَهِ الْغالیَهِ ذاتِ اللَّونِ الْأَبیَضِ. (از سنگهای زیبای گران‌بها که دارای رنگ سفید است)

۲- اَلشَّمْسُ (خورشید) / (۲) جَذوَتُها مُسْتَعِرَهٌ، فیها ضیاءٌ وَ بِها حَرارَهٌ مُنتَشِرهٌ. (پاره آتشش فروزان است؛ در آن روشنایی است و به وسیله آن گرما پخش می‌شود.)

۳- اَلْقَمَرُ (ماه)(۳)کَوکَبٌ یَدورُ حَولَ الْأَرضِ؛ ضیاؤُهُ مِنَ الشَّمسِ. (سیاره‌ای که پیرامون زمین می‌گردد؛ روشنایی اش از خورشید است.)

۴- اَلْأَنعُمُ (نعمت‌ها) /(۵)بُخارٌ مُتَراکِمٌ فِی السَّماءِ یَنزِلُ مِنهُ الْمَطَرُ. (بخاری فشرده در آسمان که از آن باران فرومی‌ریزد.)

۵-اَلْغَیْمُ (ابر) / (۶) مِنَ المَلابسِ النسِّائیهِّ ذاتِ الْلَوانِ المُختلَفَهِ. ( از لباس‌های زنانه که دارای رنگهای گوناگون است)

۶- اَلْفُستانُ (پیراهن زنانه)/(۱)قِطعَهٌ مُنفَصِلَهٌ عَنِ النّارِ الْمُستَعِرَهِ. (پاره‌ای گسسته از آتش فروزان است.)

۷- اَلدُّرَرُ (مرواریدها)