الدرس الرابع: نظام الطبیعه

﴿هذا خَلقُ اللهِ فَأرونی ماذا خَلَقَ الَّذینَ مِن دونِهِ﴾

این آفرینش خداست. به من نشان دهید کسانی که غیر از اویند، چه آفریده‌اند؟

الدرس الرابع: نظامُ الطبیعَه

تَوازُنُ الطَّبیعَهِ جَمیلٌ.

ترازمندی(تعادل) طبیعت زیباست!

خَلَقَ اللّهُ لِلطَّبیعَهِ نِظاماً یَحْکُمُ جَمیعَ الْمَوْجوداتِ مِنْ نَباتٍ وَ حَیوانٍ و کائنِاتٍ أخْریٰ یَعیشُ بَعْضُها عَلیٰ بَعْضٍ؛

خداوند نظامی(سامانه) برایش آفریده است که بر همۀ باشندگان (موجودات) از گیاه و جانور و موجودات دیگر که از یکدیگر تغذیه می‌کنند، فرمان می‌رانَد؛

فَیَتَحَقَّقُ التوَّازنُ و الإسْتقِرارُ فیها.

در نتیجه تعادل و آرامش (ثبات) در آن تحقّق می‌یابد.

وَ أَیّ خَلَلٍ فی نِظامِها یُؤَدّی إلیٰ تَخریبِها وَ مَوْتِ مَنْ فیها.

و هر گونه ناهماهنگی (شکافی، نقصی) در نظام آن به ویران‌سازی‌اش و مرگ هر کس که در آن است می‌انجامد.

وَ مِنْ مُهدِّداتِ نِظامِ الطَّبیعَهِ:

از جمله تهدید کنندگان نظام طبیعت [اینها یند]:

◙«تَلَوُّثُ الهواءِ الذَّی یُسبّبُ أمَطاراً حَمضیّهً.»

آلودگی هوا که موجب باران‌های اسیدی می‌شود».

◙ وَ«الْإکْثارُ فِی اسْتخِدامِ المُبیداتِ الزِّراعیّهِ وَ الْأسمِدَه الْکیمیاویّهِ.»

و«زیادروی در به کارگیری حشره‌کش‌های کشاورزی و کودهای شیمیایی.»

◙ وَ«إیجادُ النُّفایاتِ الصِّناعیّهِ وَ الْمَنزِلیّهِ.»

و ایجاد پسماندهای (زباله‌های) صنعتی و خانگی.

فَیَتمّ التوازُنُ فِی الطبَّیعَهِ مِنْ خِلالِ وُجودِ رَوابط مُتَداخِله بینَ الکائنِاتِ الحَیّهِ وَ بیئَتِها،

تعادل (ترازمندی) در طبیعت از راه وجود روابط کاملاً درهم تنیده میان موجودات زنده (جانداران) و زیستگاه‌شان به انجام می‌رسد؛

وَلکِٰنْ ظَلَمَ الْإنسانُ الطَّبیعَهَ فی نَشاطاتِهِ الَّتی تُؤَدّی إلَی اخْتِلالِ هٰذَا التَّوازُنِ ظلماً واسِعاً!

ولی انسان‌ها در فعّالیتهایشان که به به هم خوردنِ (اختلال) این تعادل می‌انجامد، نسبت به طبیعت به گستردگی ستم ورزیده است!

و الْآنَ لِنَقرأْ هذِٰه القْصِّه قرِاءهَ دقَیقهَ لِکَی نَطّلعَ عَلیٰ أَفْعالِ الْإنسانِ الْمُخَرِّبَهِ لِلْبیئَهِ:

اینک باید این داستان را با دقّت بخوانیم تا از کارهای ویرانگرِ انسان نسبت به زیستگاه (محیط طبیعی) آگاه شویم.

یُحکیٰ أنَّ مُزارعِاً کانَتْ لَهُ مَزرَعَهٌ کَبیرَهٌ فیها خَضْراواتٌ وَ أَشجارٌ کَثیرَهٌ.

حکایت می‌شود که کشاورزی کشتزار بزرگی داشت که در آن سبزیجات و درختان بسیاری بود.

وَ کانَ یُرَبّی فی مَزرَعَتِهِ أنواعَ الطُّیورِ،

و در کشتزارش پرندگان گوناگونی را پرورش می‌داد،

ذاتَ یومٍ لاحَظَ الْمُزارِعُ أنَّ عَدَدَ أفراخ الطُّیورِ یَنْقُصُ تَدریجیّاً.

روزی کشاورز دید که شمار (تعداد) جوجه‌های پرندگان، رفته‌رفته (به تدریج) می‌کاهد. (رو به کاهش است.)

بَدَأ الْمُزارِعُ یُفَکِّرُ فی سَبَبِ ذٰلِکَ وَ یُراقِبُ الْمَزرَعَهَ لَیلاً وَ نَهاراً؛

کشاورز شروع کرد به دلیل آن [موضوع] بیندیشد و از آن کشتزار شب و روز مراقبت کند؛

فَلاحَظَ أنَّ عَدَداً مِنَ الْبوماتِ تَسکُنُ قُربَ المَزرَعَه؛

او متوجه شد [ملاحظه کرد] که شماری از جغدها نزدیک کشتزار[ش] زندگی می‌کنند؛

فَتَهْجُمُ عَلَی الْأفراخِ هُجوماً کَبیراً وَ تأْکُلُها.

به جوجه‌ها بسیار حمله می‌کنند و آنها را می‌خورند.

فَقَرَّرَ المُزارِعُ التَّخلُّص مِنْها، وَ هٰکذَا فعَلَ.

کشاورز بر آن شد که از دست آنها خلاص شود، و همین کار را کرد.

وَ بعَدَ شُهورٍ شاهَدَ المْزارِعُ أنَّ الخَضْراواتِ بِالمزرَعَهِ تَتَعَرَّضُ لِلْأکَل وَ التلَّفَ؛

و پس از چند ماه کشاورز دید که سبزیجات کشتزار، دستخوشِ (در معرضِ) خوردن و از بین رفتن قرار گرفته اند؛

وَ لَمّا راقبَ الأمرَ مُراقَبَهً شَدیدَهً، لاحَظَ أَنَّ مَجموعَهً کَبیرَهً مِنْ فِئْرانِ الحَقْلِ تَهجُمُ عَلیَ الخَضْراواتِ وَ تأَکْلُها.

هنگامی که به شدّت مراقب موضوع بود، ملاحظه کرد که گروه بزرگی از موش‌های کشتزار به سبزیجات حمله می‌کردند و آنها را می‌خوردند.

أخَذَ المْزارِعُ یفُکِّرُ: «لمِاذاَ ازْدادَ عَدَدُ فِئْرانِ الحقْلِ ازْدیاداً کَبیراً!؟»

کشاورز شروع به اندیشیدن کرد:«چرا شمار موشهای کشتزار بسیار افزایش یافته است؟!»

فَذَهَبَ إلیٰ خَبیرِ الزِّراعَهِ وَ اسْتَشارَهُ.

به نزد کارشناس کشاورزی رفت و از او نظر خواست.

فَقالَ لَهُ الْخَبیرُ: «کیف یَکونُ ذلٰک، وَ هُناکَ بوماتٌ کَثیرَهٌ فی مِنطَقَتِکُم!؟»

کارشناس به او گفت: «چگونه این[موضوع] امکان دارد؟، حال این که جغد‌های بسیاری در منطقه شما وجود دارد؟!»

قالَ لَهُ الْمُزارِعُ: «إنّی تَخَلَّصْتُ مِنَ الْبوماتِ بِقَتْلِ الْکَثیرِ مِنْها.»

کشاورز به او گفت :«من بی گمان با کشتن بسیاری از جغدها از [دست] آنها خلاص شدم.»

قالَ الْخَبیرُ: «إنَّکَ تَعَدَّیتَ عَلیٰ نِظامِ الطَّبیعَهِ تَعَدّی الظّالِمینَ،

کارشناس گفت:«همانا تو ستمکارانه [مانند ستمکاران] به نظام طبیعت دست درازی کردی.

فَالْبوماتُ کانَتْ تَتَغَذّیٰ عَلیٰ فِئْرانِ الحَقْلِ إضافَهً إلیَ الْأفَراخِ.

زیرا جغدها افزون بر جوجه‌ها از موش‌های کشتزار تغذیه می‌کردند.

وَ بعدَ التَّخَلّص مِنْ أکثَرِ الْبوماتِ ازْدادَ عَدَدُ فِئْرانِ الحَقْلِ.

و بعد از خلاصی از دست بیشتر جغدها، شمار موش‌های کشتزار افزایش یافت.

کانَ الوْاجِبُ عَلیکَ تصَحیحَ هٰذَا الخَطأَ بِالحِفاظِ عَلیٰ طُیورِکَ لا بِقَتْلِ الْبوماتِ؛

تو باید این اشتباه را با مراقبت از پرندگانت تصحیح می‌کردی نه با کشتن جغدها؛

فَإِنِ اسْتَمَرَّتِ الْحالَهُ هٰکَذا، فَسَتُشاهِدُ مَشاکِلَ جَدیدَهً فِی الْبیئَهِ الَّتی تَعیشُ فیها مُشاهَدَهً مُؤْلِمَهً.»

زیرا اگر این حالت همین گونه ادامه یابد مشکلات تازه ای را در زیستگاهی که در آن زیست می‌کنی به گونه ای دردناک خواهی دید.»

وَ هٰکَذا قَرَّرَ الْمُزارِعُ الْحِفاظَ عَلَی الْأفَراخِ وَ السَّماحَ لِلْبوماتِ بِدُخولِ مَزرَعَتهِ.

به همین خاطر کشاورز بر آن شد از جوجه‌ها نگهداری کند و به جغدها اجازه دهد به کشتزارش وارد شوند.

فَازدْادَ عدَدَها مَرّهَّ أخُرْیٰ، وَ أکَلَت فئرانَ الحَقل، وَ عادَتِ الْبیئَهُ إلیٰ حالَتِهَا الطَّبیعیهِ.

[با این کار] بار دیگر شمارشان افزود، [جغدها] موش‌های کشتزار را خوردند، و آن محیط زیست به حالت طبیعی اش برگشت.