کانَتْ سُمَیَّهُ بِانتِظارِ والِدَتِها بَعْدَ انْتِهاءِ الدَّوامِ الْمَدرَسیِّ.

سمیه پس از پایان ساعت کار مدرسه در انتظار مادرش بود.

وَ کانتَ حُجُراتُ الْمَدرَسَهِ مُغْلَقَهً، وَ کانَتْ مُدیرَهُ الْمَدرَسَهِ وَ بَعضُ الْمُدَرِّساتِ یَنتَظِرْنَ أنَ تَفُرغُ الْمَدرَسَهُ مِنَ الطّالِباتِ.

و اتاق‌های مدرسه بسته بود و مدیر مدرسه و برخی از آموزگاران منتظر بودند تا مدرسه از دانش‌آموزان خالی شود.

عِندَئِذٍ سَمِعَتْ سُمَیهَّ صَوتَ مُکَیِّفِ الْهَواءِ مِنْ إحْدَی الْحُجُراتِ.

در این هنگام سمیه صدای کولر را از یکی از اتاق‌ها شنید.

فَظَنَّتْ أَنَّ طالِباتِ صَفٍّ آخَرَ فی حِصَّهِ تَقویَهٍ، أَوْ یُمارِسْنَ نَشاطاً حُرّاً؛

پس گمان کرد که دانش‌آموزان کلاس دیگر در زنگ تقویتی اند یا فعالیت آزادی را انجام ‌می‌دهند.

وَ عِندَما نظَرَتْ بِدِقَّهٍ، وَجَدَتِ الحْجْرَهَ فارِغَهً وَ بابَها مُغْلَقاً.

هنگا‌می‌ که با دقت نگاه کرد، دید اتاق خالی است و در آن بسته است.

فَذَهَبَتْ إلَی مُدیرَهِ الْمَدرَسَهِ، وَ أَخْبَرتْها بِما شاهَدَتْ.

پس نزد مدیر مدرسه رفت و مدیر را از آنچه دیده بود آگاه کرد.

فَشَکَرَتْهَا الْمُدیرَهُ، وَ طَلَبَتْ مِن سُمَیَّهَ إِطفاءَ الْمَصابیحِ وَ الْمُکَیِّفِ.

مدیر از او سپاس‌گزاری کرد و از سمیه درخواست کرد چراغ‌ها و کولر را خاموش کند.

عِندَئِذٍ شاهَدَتِ الْمُدیرَهُ طالِبَهً بِاسْمِ فاطِمَه.

در این هنگام مدیر، دانش آموزی به نام فاطمه را دید.

کانَتْ فاطِمَهُ تَذهَبُ لِإِغلاقِ حَنَفیَّهِ الْماءِ الَّتی کانَتْ مَفتوحَهً قلیلاً.

فاطمه ‌می‌رفت تا شیر آبی را که کمی باز بود ببندد.

وَ فی صَباحِ الْیَومِ التّالی، شَکَرَتْ مُدیرَهُ الْمَدرَسَهِ فِی الِإصْطِفافِ الصَّباحیِّ سُمَیَّهَ وَ فاطِمَهَ لِإهْتِمامِهِما بِالْمَرافِقِ الْعامَّهِ.

صبح روز بعد مدیر مدرسه در صف صبحگاهی از سمیه و فاطمه به خاطر توجه آن دو به تأسیسات عمومی سپاس‌گزاری کرد.

و فی حِصَّهِ الْعُلومِ الِإجْتِماعیَّهِ، قامَتْ رُقَیَّهُ وَ سَأَلَتِ الْمُدَرِّسَهَ:

در زنگ علوم اجتماعی رقیه برخاست و از دبیر پرسید:

«مَا الْمَقصودُ بِالْمَرافِقِ الْعامَّهِ؟»

مقصود از تاسیسات عمومی چیست؟

أَجابَتِ الْمُدَرِّسَهُ: «هیَ الْأماکِنُ الَّتی تَمتَلِکُها الدَّولَهُ وَ یَنتَفِعُ بِهَا النّاسُ جَمیعاً.

دبیر پاسخ داد: آن مکان‌هایی است که دولت مالک آن است و همه مردم از آنان سود ‌می‌برند.

إِذا فَهِمْتِ مَعناها، فَاذْکُری لَنا أَمثِلَهً لِلْمَرافِقِ الْعامَّهِ.»

اگر معنای آن را فهمیدی برای من نمونه‌هایی از تاسیسات عمومی یاد کن.

أجَابتَ رُقیَهَّ: «الَمدارِسُ وَ الهَواتفِ العْامَّهُ وَ المْستشَفَیاتُ وَ المْستوَصَفاتُ،

رقیه پاسخ داد: مدرسه‌ها، تلفن‌های عمومی، بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها،

وَ المَتاحِفُ وَ المْکتبَاتُ وَ دَوراتُ المیاهِ وَ الحَدائقِ العامَّهُ وَ الأْشَجارُ علَیَ الرَّصیفِ و أعمِدَهُ الکهرَباءِ.

موزه‌ها، کتابخانه‌ها، سرویس‌های بهداشتی، پارک‌های عمومی، درختان کنار پیاده‌رو و ستون‌های (دکل‌های) برق.

أَجابَتِ الْمُدَرِّسَهُ: «أَحْسَنْتِ، وَ الْحِفاظُ عَلَی هذِهِ الْمَرافِقِ واجِبٌ عَلَی کُلِّ مُواطِنٍ.»

دبیر پاسخ داد: آفرین! نگهداری از این تأسیسات وظیفه هر شهروندی است.

سَأَلَتِ الطّالِباتُ بِتَعَجُّبٍ: «لِمَ وَ کَیفَ؟! ذٰلِکَ واجِبُ الدَّولَهِ.»

دانش‌آموزان با شگفتی پرسیدند: «چرا و چگونه؟! این کار وظیفه دولت است.»

قالَتِ الْمُدَرِّسَهُ: «بَلْ هیَ مَسؤولیَّهٌ مُشتَرکَهٌ.

دبیر گفت: ولی این کار مسئولیت مشترک است.

فَسُمَیَّهُ الَّتی أطَفْأتَ الْمُکَیِّفَ وَ الْمَصابیحَ وَ فاطِمَهُ الَّتی أَغْلَقَتْ حَنَفیَّهَ الْماءِ،

پس سمیه‌ که کولر و چراغ‌ها را خاموش کرد، فاطمه که شیر آب را بست،

وَ الطّالِبَهُ الَّتی تَدخُلُ مَکتَبَهَ الْمَدرَسَهِ فَتُحافِظُ عَلَی الْهُدوءِ فیها وَ عَلَی نَظافَهِ الْکُتُبِ وَ تَرتیبِها،

دانش آموزی که به کتابخانه مدرسه می‌رود و آرامش کتابخانه را حفظ ‌می‌کند و از نظافت کتاب‌ها و ترتیب آن‌ها مواظبت ‌می‌کند،

وَ تِلْکَ الَّتی تَنصَحُ مَنْ یَرمی النُّفایاتِ فی غَیرِ مَکانِها بِکَلامٍ طَیِّبٍ؛

آن دختری که با زبان خوش کسی را که زباله‌ها را در جای غیرمناسب ‌می‌اندازد پند ‌می‌دهد.

هٰؤلاءِ یَعمَلْنَ بِواجِباتِهِنَّ کَمُواطِناتٍ یَشْعُرْنَ بِالْمَسؤولیَّهِ.

این‌ها همانند شهروندانی که احساس مسئولیت ‌می‌کنند، به تکالیفشان عمل ‌می‌کنند.

قامَتْ سُمَیَّهُ وَ قالَتْ: «أَ لَیسَ مِنَ الْمُناسِبِ کِتابَهُ هٰذَا الْحَدیثِ عَلَی اللَّوحَهِ الْجِداریَّهِ؟

سمیه ایستاد و گفت: آیا خوب نیست که این حدیث را روی تابلوی دیوار بنویسیم؟

أنّکم مَسؤولون حتی عَن البُقاع و البَهائم. «امیرالمومنین علی»

شما مسئولید حتا در زمینه زمین‌ها و چهارپایان. «امیرالمومنین علی»

قَبِلَتِ الْمُدَرِّسَهُ وَ قالَتْ: «هذَا الاقِتْراحُ حسَنٌ، وَ سَنَتَعاوَنُ جَمیعاً عَلَی الْعَمَلِ بِهٰذَا الْحَدیثِ.

معلم پذیرفت و گفت: این پیشنهاد خوبی است و همگی در عمل به این حدیث با یکدیگر همیاری خواهیم کرد.

عَیِّنِ الصَّحیحَ وَ الْخَطَأَ حَسَبَ نَصِّ الدَّرسِ. (درست و نادرست را بر حسب متن درس شناسایی کنید.)   

۱- کانَتْ سُمَیَّهُ بِانْتِظارِ والِدَتِها لِلذَّهابِ إِلَی الْمَنزِلِ.             √

(سمیه برای رفتن به خانه منتظر مادرش بود.)

۲- ذَهَبَتِ الْمُدیرَهُ نَفسُها لِإِطفاءِ الْمَصابیحِ وَ الْمُکَیِّفِ.         ꭓ

(مدیر خودش برای خاموش کردن چراغها و کولر رفت.)

۳- أَخبَرَتْ سُمَیَّهُ مُدیرَهَ الْمَدرَسَهِ بِما شاهَدَتْ فِی الْحُجرَ هِ.       √

(سمیه، به مدیر مدرسه درباره آنچه در اتاق دیده بود خبر داد.)

 4- اَلْمَرافِقُ الْعامَّهُ هیَ الْأَماکِنُ الَّتی یَمتَلِکُها بَعضُ النّاسِ.     ꭓ 

(تأسیسات عمومی جای‌هایی است که برخی از مردم مالک آن اند.)

۵- شَکَرَتِ الْمُدیرَهُ فِی الِصْطِفافِ الصَّباحیِّ جَمیعَ الطّالِباتِ.     ꭓ

(مدیر در صف صبحگاهی از همه دانش‌آموزان سپاس‌گزاری کرد.)

۱- به کلمات «رِجال» و «کَوکَباً» در «خَمْسَهُ رِجالٍ» و «أَحَدَ عَشَرَ کَوکَباً» معدود گفته می شود.

۲- گاهی عددهای ثَلاثَه تا عَشَرَه بدون «ه» می آیند؛ مثال: ثَلاث و ثَلاثَه؛ أَرْبَع و أَرْبَعَه.

۳- «مِئَه» به معنای «صد» به صورت «مِائَه» نیز نوشته می شود.

۴- عددهای «عِشْرونَ، ثَلاثونَ، أَربَعونَ، خَمسونَ، سِتّونَ، سَبعونَ، ثَمانونَ، تِسعونَ » عُقود نام دارند.

۵- عُقود با «ونَ» و «ینَ» می آید؛ مثال: أربعونَ و أربعَینَ. (فرق این دو را در درس‌های آینده خواهید خواند. )

۶-«واحِد، واحِدَه» و «اِثنانِ، اِثنَینِ، اِثنَتانِ، اِثنَتَینِ» بعد از معدود می آیند؛ مثال: سائِحٌ واحِدٌ، غُصنانِ اثْنانِ، اِمرَأَتَینِ اثْنَتَینِ.

۷- معدود سه تا ده مضافٌ الیه و به صورت جمع است. مثال: ثَلاثَهُ کُتُبٍ.

۸- به عددهایی مانند واحِدٌ وَ عِشْرونَ، اِثنانِ وَ عِشْرونَ معطوف گفته می شود.

۹- در زبان عربی یکان پیش از دهگان می آید؛ مثال: أَربَعَهٌ وَ خَمْسونَ  (54) ، تِسْعَهٌ وَ سَبعونَ (۷۹)

۱۰- معدود عددهای «یازده» تا «نود و نه» مفرد هستند؛ مثال: أَحَدَعَشَرَ کَوکَباً، تِسعَهٌ وَ تِسعونَ یَوماً.

برای دانش افزایی و آشنای با عدد در زبان عربی این جا را کلیک کنید.

برای آگاهی بیشتر از عددهای اصلی در زبان فارسی عربی و انگلیسی این جا را کلیک کنید.

اختبر نفسک: ترجم إلی الفارسیه.   (خودت را بیازما: به فارسی ترجمه کن.)

۱- ﴿ ثلاثینَ لَیله﴾ الأعراف: ۱۴۲/ سی شب

۲- ﴿ سبعینَ رَجُلا﴾ الأعراف: ۱۵۵ / هفتاد مرد

۳- خَمسَهَ عَشَرَ تِمثالاً / پانزده تندیس

۴- واحِدَهٌ وَ عِشرونَ جامِعَهً / بیست و یک دانشگاه

۵- سِتَّ عَشْرَهَ مَدینَهً / بیست و شش شهر

۶- تِسعٌ وَ تِسعونَ بَقَرَهً / نود و نه گاو        

۷- سَبعٌ وَ ثَلاثونَ حَدیقَهً / سی و هفت باغ

۸- واحِدَهٌ وَ سَبعونَ قَریَهً / هفتاد و یک روستا

۹- اِثنانِ وَ ثَمانونَ عاماً / هشتاد و یک سال

۱۰- تِسعَهٌ وَ عِشرونَ کُرسیّاً / بیست و نه صندلی

در گروه‌های دو نفره شبیه گفت وگوی زیر را در کلاس اجرا کنید.

حوارٌ= گفتگو

(فی مَطار النّجفِ الأشرَف) = در فرودگاه نجف اشرف

۱- سائح: گردشگر ۲- ما أجمل: چه زیباست! ۳- شعب: ملت ۴- مضیاف: مهمان دوست

التَّمارین

التمرین الأول: اُکْتُبِ الْعَمَلیّاتِ الْحِسابیَّهَ التّالیَهَ کَالْمِثالِ. (عملیات ریاضی زیر را مانند نمونه با عددها بنویس.)

(+ زائد ) ( – ناقِص) (× ضَربٌ فی) (÷ تَقسیمٌ عَلَی)

۱- عَشَرهٌ فی ثلاثه یُساوی ثلاثینَ. (ده در سه برابر سی می­شود.)                                                                 30 = 3 ×۱۰

۲- تِسعونَ ناقِصُ عَشَرهٍ یُساوی ثَمانینَ. (نود منهای ده برابر هشتاد می­شود.)                                                    80 = 10-90

۳- مِئَهٌ تَقسیمٌ عَلَی خَمْسَهٍ یُساوی عِشرینَ. (صد تقسیم بر پنج برابر بیست می­شود.)                                       20 = 5  ÷  100

۴- سِتَّهٌ فی أَحَدَ عَشَر یُساوی سِتَّهً وَ سِتّینَ. (شش در یازده برابر شصت و شش می­شود.)                                       66 =11× ۶

۵- خَمْسَهٌ وَ سَبعْونَ زائدُ خَمْسَهٍ وَ عِشْرینَ یُساوی مِئهً. (هفتاد و پنج بعلاوه بیست و پنج برابر صد می­شود.)       100= 25  + 75

۶- اثِنانِ وَ ثَمانونَ تقَسیمٌ عَلیَ اثنْیَنِ یُساوی واحِدا وَ أرَبعَینَ. (هشتاد و دو تقسیم بر دو برابر چهل و یک می­شود.)     41 = 2÷ ۸۲

التمرین الثّانی: اُکتُبْ فِی الْفَراغِ عَدَداً تَرتیبیّاً مُناسِباً. (در جای خالی عدد مناسب را بنویس.)

۱- الیومُ الثانی مِنْ أَیّامِ الْأسبوعِ یَومُ الْأَحَدِ. (روز دوم از روزهای هفته روز شنبه است.)

۲- الیوم السادس مِنْ أَیّامِ الْأسبوعِ یَومُ الْخَمیسِ. (روز ششم از روزهای هفته روز پنجشنبه است.)

۳- الفصلُ الرابع فِی السَّنَهِ الْإیرانیَّهِ فَصلُ الشِّتاءِ. (فصل چهارم در سال ایرانی فصل زمستان است.)

۴- الفصلُ الثالث فِی السَّنَهِ الْإیرانیَّهِ فَصلُ الْخَریفِ. (فصل سوم از سالهای ایرانی فصل پاییز است.)

۵- یَأْخُذُ الْفائِزُ الْأَوَّلُ جائِزَهً ذَهَبیَّهً، و الفائز الثانی جائزه فضیّه. (برنده نخست جایزه طلایی و برنده دوم جایزه نقره‌ای می‌گیرد.)

التمرین الثّالث: ضَعْ فِی الدّائِرَهِ الْعَدَدَ الْمُناسِبَ. «کلمه واحده زائده.»   (در دایره عدد مناسب را بگذار.)

۱- اَلنَّشاطُ (فعالیت)            (5) إعطاءُ حَلٍّ وَ بَیانُ طَریقَهٍ لِلْقیامِ بِعَمَلٍ. (راه حل دادن و بیان شیوه اقدام به کار.)

۲- اَلدَّوامُ (ساعت کار)       (4) آلَهٌ لِنَقلِ الْأَصواتِ مِن مَکانٍ إلیٰ آخَرَ.. (ابزاری برای انتقال صدا از مکانی به مکانی دیگر.)

۳- اَلْحِصَّهُ (زنگ درسی)    (2) ساعاتُ الْعَمَلِ لِلْمُوَظَّفینَ وَ الْعُمّالِ. (ساعت‌های کار برای کارمندان و کارگران.)

۴- اَلْهاتِفُ (تلفن)              (6) هوَ الَّذی یَعیشُ مَعَنا فی وَطَنٍ واحِدٍ. (او کسی است که با ما در میهنی یگانه می‌زید.)

۵- الَإِقتْرِاحُ (پیشنهاد)         (1) عَمَلٌ بِتَحَرُّکٍ وَ سُرعَهٍ. (کاری با جنبش و سرعت.)

۶- الَمُواطِنُ (هم میهن)

التمرین الرابع: ضَعْ فی الْفَراغِ کَلِمَهً مُناسِبَهً مِنَ الْکَلِماتِ التّالیَهِ. «کلمتان زائدتان.» (در جای خالی واژه‌ای مناسب از واژگان زیر بگذارید.)

عَشْرُ / الْهُدوءِ / خَمسینَ / أَعمِدَهً / أَخبَرونا / مِضیاف / حُجرَهٌ / یَمتَلِکُ / فَرَغَتْ

۱- ﴿ وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً إِلى قَوْمِهِ فَلَبِثَ فِیهِمْ أَلْفَ سَنَهٍ إِلاَّ خَمسینَ عاماً ﴾

(همانا ما نوح را به سوی قومش فرستادیم؛ پس او میان ایشان هزار سال پنجاه کم درنگ کرد.)

۲- ﴿ مَن جاءَ بِالحَسنه فله عَشر أمثالُها﴾ (هر کس نیکی به جا آورد، پس ده برابر آن پاداش دارد.)

۳- سافَرْنا إلیٰ قَریَهٍ، لِأَنَّنا بِحاجَهٍ إلی الهُدوء. (ما به روستایی سفر کردیم؛ زیرا ما نیاز به آرامش داشتیم.)

۴- الجیرانُ أخبَرونا بِما حَدَثَ فِی الشّارِعِ.  (همسایگان، ما را از آنچه در خیابان رخ داد آگاه کردند.)

۵- أَنزَلَ الْعامِلُ الْبَضائِعَ فـ فَرغت السّیارَه.  (کارگر کالاها را پایین آورد؛ پس خودرو خالی شد.)

۶- هل یَمتلکُ أبوکَ أَرضاً فِی الْقَریَهِ؟ (آیا پدر تو مالک زمینی در روستا است.)

۷- لَیسَتْ فِی الْفُندُقِ حجرهٌ فارغهٌ. (در مهمانسرا هیچ اتاقی خالی نیست.)

۱- أرسلنا: فرستادیم    2- لبث: درنگ کرد    3- جاء بـ: آورد

اَلتمرین الخامس: ترجم العِباراتِ التالیه. هل تَعلمُ أنّ … (عبارت‌های زیر را ترجمه کنید. آیا می‌دانی که … .)

۱- … الْکَلبَ یَقدِرُ عَلی سَماعِ صَوتِ السّاعَهِ مِن مسافَهِ أَربَعینَ قَدَماً؟

سگ می‌تواند صدای ساعت را از فاصله چهل قدمی بشنود؟

۲- … النملهُ تَقدِرُ عَلی حَملِ شَیءٍ یفَوقُ وَزنَها خَمسینَ مَرَّهً؟

 مورچه می‌تواند جسمی را معادل پنجاه برابر وزن خود حمل کند؟

۳- … ثَمانینَ فِی الْمِئَه مِن مَوجوداتِ الْعالَمِ حَشَراتٌ؟

هشتاد درصد جانداران جهان حشرات اند؟

۴- … الغرابُ یعیشُ ثلاثین سَنهٍ أو أکثَر؟

کلاغ سی سال یا بیشتر زندگی می‌کند؟

۵- … طولَ قامَهِ الزَّرافَهِ سِتَّهُ أَمتارٍ؟

بلندی قد زرافه شش متر است؟

۱– سَماع: شنیدن ۲- نَمْلَه: مورچه ۳- یَفوقُ: برتری می یابد ۴- أَمتار: جمع مِتر

التمرین السادس: عیّن العدد أو المعدود الصحیح للفراغ. (عدد و معدود مناسب را برای جای خالی شناسایی کن.)

۱- فِی الِأصطِفافِ الصَّباحیِّ وَقَفْنا فی …………… صفوفٍ. / عشره ■ العاشر □  (ما در صف صبحگاهی در ده رده ایستادیم.)

۲- یَلْعَبُ أَحَدَعَشَرَ …………… فی فریق کره القدم.  /  لاعبین □ لاعبا ■ (یازده بازیکن در تیم فوتبال بازی می‌کنند.)

۳- أربعه …………… واقِفونَ أَمامَ بابِ الْمُنَظَّمَهِ.  /  جُنود ■ جُندی □ (چهار سرباز روبروی در سازمان ایستاده اند.)

۴- تَیّارُ الْکَهرَباءِ فی …………… حُجُراتٍ مَقطوعٌ.  / الرابع □ أربع ■ (جریان برق در چهار اتاق قطع است.)

۵- …………… اثْنانِ حَولَ کَوکَبِ الْمِرّیخِ.  /   قمران ■ أقمار □ (دو ماه پیرامون ستاره بهرام است.)

۶- …………… واحِدَهٌ فِی الصَّفِّ مُغلَقَهٌ.    / نافِذَه ■ نَوافِذُ □ (یک پنجره در کلاس بسته است.)

۷- فی الْغُرفهِ عَشَرَهُ …………….    / مُعَلِّماً □ مُعَلِّمینَ ■ (در اتاق ده آموزگار است.)

۸- اَلشَّهرُ …………….، إسفَند.   / اِثناعَشَر □ الثّانیَ عَشَرَ■ (ماه دوازدهم اسفند است.)

اَلْبَحثُ الْعِلمیُّ (پژوهش علمی)

اکتُبْ آیَهً أَوْ حَدیثاً أَوْ نَصّاً بِاللُّغَهِ الْعَرَبیَّهِ حَولَ مَسؤولیَّهِ جَمیعِ الْمُواطِنینَ بِالنِّسبَهِ لِثَرَواتِ الْوَطَنِ وَ الْمَرافِقِ الْعامَّهِ وَ الْآثارِ التّاریخیَّهِ وَ اکْتُبْ تَرجَمَتَهَا الْفارِسیَّهَ وَ الْإنجِلیزیَّهَ مُستَعیناً بِمُعجَمٍ.

(آیه یا حدیثی یا متنی به زبان عربی پیرامون مسئولیت همه هم­میهنان نسبت به سرمایه‌های میهن و تأسیسات عمومی و آثار تاریخی بنویس و آن را با کمک واژه­نامه به فارسی و انگلیسی ترجمه کن.)

اَلْجانِبُ الشَّرقیُّ مِن بُستانِ إئل غولی فی مَدینَهِ تبریز.

سمت خاوری بوستان شاه گلی در شهر تبریز

تَحَفَّظوا مِنَ الْأرضِ فَإِنَّها أُمُّکُم. (از زمین نگهداری کنید؛ زیرا مادرتان است.)

۱- ثَرَوات: دارایی ها «مفرد: ثَروَه»

پی دی اف درس دوم عربی دهم انسانی

برای دریافت آزمون خودسنجی درس یک و دو عربی پایه دهم اینجا را بفشارید.