اگر بر آن باشیم زبان فارسی را نیرومند و پرتوان کنیم، میباید نثر پارسی در همه رشتهها، نغز، زیبا و پرمایه گردد. بسنده کردن به شعر و نثر ادبی راهکار درخوری نیست. دانشوری که احساس کند فارسی نیازهای او را برنمیآورد، به زبان دیگری روی خواهد آورد. در گذشته زبان دری، زبان شعر بود و نثر ارج نهاده نمیشد. شاید این نگرش برای روزگاران گذشته پرناشایست نبود؛ امّا به نظر نمیرسد که این دیدگاه برای امروزیان درست بنماید. مردم ما بیش از شعر خوانی به داستان و رمان روی آوردهاند و فیلم میبینند. فیلمنامه و نمایشنامه بیش از شعر هواخواه دارد و هر کس روزانه، یکی دو فیلم میبیند و چه بسا هفتهای چامه یا چکامهای را نخواند؛ ازین رو بهتر است آماری از کارهای سرهپژوهان فراهم آید و اگر در رشتهای کاستی و کمکاری به نظر میرسد، کوشش شود که کاستی و کمبود جبران شود.
نگارنده بر آن شد تا در این پژوهشنامه کتابشناسی کمدامنهای را فراهم آورد و روشن و استوار بدارد که در چه رشتهای کاوش کمتر شده و در چه رشتهای پژوهش بیشتر. در چه زمینهای پارسی کمتوان است و در چه زمینهای پرتوان. با این کار، کاستیها شناخته میشود و راهکار درخوری پیش گرفته میآید. به نظر میآید در برخی رشتهها فارسی کامیاب بوده است،
مانند: زبانشناسی، شمارشناسی، ادب فارس و باستان شناسی؛ امّا گویا در برخی زمینهها نثر پارسی هنوز سترون است و نوپا، مانند: فلسفه، منطق و به ویژه پزشکی.
اگر کتابی پزشکی بررسی و خوانده شود، خواننده درخواهد یافت که هیچ دانشواژهای در آن فارسی نیست و همسان و همچون درّه نادره و وصّاف الحضره تنها «است»، «بود» و «شد»… را میتوان واژههای فارسی آن دانست. زبان پارسی در رشته پزشکی بسیار نوپا و کمتوان است و میسزد که در این باره پژوهش و جویشی به انجام رسد. در زیر نمونهای از متنی پزشکی به گواه میآید:
◊ اپیدمیولوژی توصیفی و وقوع بیماری (Occurrence)
طیف بالینی عفونت ناشی از HIV از حالت ناقلی بدون علامت تا AIDS آشکار گسترش دارد. این بیماری ممکن است با یک ناخوشی شبه آنفلوآنزا شروع شود و با آدنوپاتی ژنرالیزه، ادامه یافته و نهایتاً خود را به صورت سندروم نقص ایمنی اکتسابی (AIDS) و عفونتهای فرصت طلب ناشی از آن و سارکوم کاپوشی و دمانس نشان دهد؛ ولی همه بیماران مبتلا به AIDS از این مراحل، عبور نمی کنند و در بسیاری از آنها اوّلین تظاهر این سندروم را سارکوم کاپوشی یا پنومونی ناشی از پنوموسیستیس کارینی تشکیل میدهد؛ ضمناً بسیاری از افراد در معرض خطر، بدون اینکه هیچگونه علامتی داشته باشند، واجد آنتی بادی ضد HIV میباشند و تخمین زده شده است که حدود ۱۹-۴ % افراد هموسکسوئلی که این آنتی بادی در بدنشان وجود دارد، در عرض ۵-۲ سال دچار AIDS و ۲۵% آنها مبتلا به کمپلکس وابسته به ایدز (ARC) خواهند شد. (تارنما، دکتر حسین حاتمی)
از کالبدشکافی متن بالا میتوان به این برآیند رسید که:
◙ در نوشتار بالا همه دانشواژهها به زبان انگلیسی است.
◙ در این بند، کمتر از بیست واژه پارسی است و آنچه میماند واژه نیرانی. به دیگر سخن، متن بالا بیش از هشتاد درصد وامواژه دارد چه تازی چه انگلیسی.
◙ الفبای لاتین با الفبای پارسی آمیخته شده، به گونهای که بیدانستن الفبای لاتین، خواننده نمیتواند متن را بخواند. جستارنویس میتوانست به جای HIV به پارسی بنویسد: اچ.آی.وی. دستکم با این کار دبیره پارسی خودبسندگی و خودایستایی خود را از دست نمیداد و بینیاز از دبیره لاتین میگردید. اگر این شیوه پیگرفته شود و دبیره لاتین با دبیره پارسی بیامیزد، در آینده خط پارسی به سختی گزاییده خواهد شد و خط پارسی نیز وابسته و نیازمند به خط لاتین خواهد گردید.
پیشنهاد میشود فرهنگستان زبان پارسی و دستاندرکاران، ژرفتر این رشتهها را بپژوهند و در شاخههایی که فارسی ناتوانتر است کندوکاوهای پردامنهتری انجام دهند.
از دیگر رشتههایی که به نظر میرسد نیاز به پژوهشی بیشتر داشته باشد، رشته دانشهای نُبیایی (= علوم قرآنی)، رشته دادشناسی(= حقوق) و عروض پارسی است. در این رشتهها نیز همه یا بیشتر دانشواژهها عربیاند و کمتر دانشواژه پارسی در آنها یافت میشود. برای نمونه در رشته عروض، صددرصد واژهها عربی است: زحافات، بحور، تقطیع، … دانشواژههای دادشناسی نیز همینگونهاند. نگاهی به کتابهای دادشناسی و قانون روشن و هویدا میسازد که هیچ خیزش و کوششی برای ویرایش و بازنگری دانشواژهها انجام نشده است. قانونهایی که امروز برنهاده میشود به این دلیل که میباید بر پایه قانونهای پیشین نوشته شوند، همچنان به زبانی جدا و دور از زبان مردم نگاشته میشوند. برای نمونه نگاهی به بخش جرمهای سیاسی بیفکنید: «اقدام علیه امنیت ملی از طریق اضرار به غیر»، «نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی»، «افترا»، «سبّ النبی»، «ناشزه»، «جنحه». شهروندان و مردم کمسواد کمتر میتوانند زبان واژههای حقوقی را دریابند و معنای آنها را گمان زنند. نیک است، کسانی که بر سرهآفرینان خرده میگیرند و واژههای سره را نارسا و گنگ میشمارند، نگاهی به دانشواژههای حقوقی بیفکنند و از واژههای گنگ حقوقی به سادگی نگذرند و راه چارهای برای این واژههای ناگویا بیابند. چگونه میتوان امید بست که پارسیزبانان این متنهای حقوقی را بخوانند و معنای نوشتار را دریابند! آیا این واژهها برگرفته از زبان مردم ایران است؟ آیا این دانشواژهها به رسانایی زبان آسیب نمیرساند؟ گروهی که خارخار گویایی زبان پارسی را دارند و از وامواژهها پشتیبانی میکنند نیک است به این واژهها نیز بپردازند و درباره رسانایی آنها نظر بدهند.
دیگر اینکه با بررسی این کتابشناسی، پژوهشگر به این برآیند رسید که چهار تن از سرهآفرینان، از دیگر سرهنویسان، بنامتر و پرکارترند: کسروی، کزّازی، ادیب سلطانی و بهرام بیضایی. بیشتر کارشناسان، کسروی و کزازی را میشناسند و هر جا نهشته سرهجویی در میان میآید از کسروی و کزازی نام میبرند؛ امّا به گمان پژوهشگر، کارهای بیضایی گاه کم از این دو نیست. بیضایی بهترین فیلمنامهنویس و کارگردان کشور است و در جهان نیز شناخته شده. وی کارهای بسیاری به فارسی سره گزارده است. جای شگفتی است که دانشجویان ادب پارسی هیچ آگاهی از نمایشنامه و فیلمنامههای وی ندارند. امروزه ما نیاز به آن داریم که فیلم و نمایشنامه بنویسیم. بایسته است که یکاهایی در زمینه فیلمنامه و نمایشنامهنویسی به رشته ادب فارسی افزوده شود و بیش از گذشته به این دو شاخه پرداخته آید. جهان امروز، جهان فیلمسازی است و دیگر چامه و چکامه و سرود جایگاه گذشته را ندارد. واپسماندن از کاروان جهانی و به گذشته بسنده کردن درخور ادب گرانسنگ پارسی نیست. روزگار، دگرگون میشود و نگاه مردم به هنر همچنین. به هر روی گزارش و واکاوی کارهای بیضایی میتواند به شناخت ما از زبان پارسی و گسترش نمایشنامهنویسی یاری رساند.
سخن دیگری که باید یادآوری شود آن است که دستهبندی بخش کتابشناسی آنچنان باریک و ژرف نیست. شیوه کار آن بود که پژوهشگر هر جا سرهنویسی را میشناخت، کتابهایش را گردآوری کرد و در این کتابشناسی گنجاند. گروهی از سرهآفرینان در همه کتابهایشان سرهنویساند و گروهی دیگر در برخی از کارهایشان. به دیگر سخن برخی، هیچ نوشته ناسرهای ندارند و سخت به این جنبش پایبندند؛ امّا گروهی اینچنین نیستند. پژوهشگر همه این کتابها را در کنار هم آورده است؛ زیرا بر این باور است که اگر نویسندهای گرایش سرهنویسانه داشته باشد، چه بسا در دیگر کتابهایش نیز واژههای زیبایی ساخته باشد و دیگر سرهنویسان بتوانند با بررسی آنها با نوواژههای وی آشنا شوند؛ پس اگر پژوهشگر نام کسی را چونان سرهآفرین شناسایی کرد، همه کتابهای وی را در این بخش خواهد آورد، اگرچه کتابهای وی همه به پارسی سره نباشد. پژوهشگر با آگاهیای که از سرهپژوهان داشت، همچنین با نگاه به رشته فرهیزششان، کتابهایشان را دستهبندی کرد. خوانندگان بر گردآور خرده نگیرند که این دستهبندی ساده و پیش پا افتاده است. گردآور نیز این را میداند. با زمانبندی داده شده، کاری جز این در توان نبود. در زیر آنچه فرادست آمد فراپیش داشته میشود.
ادب پارسی
آجودانی، احمد؛ کلیله و دمنه به فارسی سره؛ شیراز: نوید شیراز، ۱۳۸۰٫
امام شوشتری، محمد علی؛ فرهنگ واژههای فارسی در زبان عربی؛ تهران: انجمن آثار ملّی، ۱۳۴۷.
————— ؛ ایران گاهواره دانش و هنر: هنر موسیقی روزگار اسلامی؛ تهران.
————— ؛ تاریخ جغرافیائی خوزستان؛ تهران.
————— ؛ تاریخ شهریاری در شاهنشاهی ایران؛ تهران.
————— ؛ تاریخ مقیاسات و نقود در حکومت اسلامی؛ تهران: دانشسرای عالی،۱۳۳۹.
————— ؛ دانشگاه شاپورگرد؛ بیجا.
————— ؛ دوازده مقاله تاریخی؛ یحیی شهیدی؛ تهران.
————— ؛ نامنامه جغرافیایی ایرانشهر؛ تهران: سنجش، ۱۳۸۶.
بیناییتولایی، حسین؛ کلیله و دمنه (پارسی سره)؛ مشهد: بامشاد: آوای کلک، ۱۳۸۸.
پاشنگ، مصطفی؛ چشمانی به رنگ دریا؛ تهران: مصطفی پاشنگ، ۱۳۸۱.
————— ؛ خاکستر گرم؛ تهران: مصطفی پاشنگ، ۱۳۸۱.
————— ؛ دختری به نام خورشید؛ تهران: بهآفرین، ۱۳۸۰.
————— ؛ دلبرانه؛ تهران: بهآفرین: شمیم، ۱۳۷۹.
————— ؛ زیبا نامهای آریایی؛ تهران: به آفرین، ۱۳۸۶.
————— ؛ زیبا نامهای ایرانی و ریشهیابی آنها در زبانهای باستانی ایران؛ محمدحسن اثباتی؛ تهران: اسلیمی، ۱۳۷۶.
————— ؛ فرهنگ پارسی و ریشهیابی واژگان؛ تهران: محور، ۱۳۷۸.
————— ؛ فرهنگ پاشنگ؛ ریشهیابی واژگان پارسی؛ تهران: مصطفی پاشنگ، ۱۳۸۱.
————— ؛ کیجران؛ مصطفی پاشنگ، ۱۳۷۳.
————— ؛ مهر پنهان؛ تهران: مصطفی پاشنگ، ۱۳۸۱.
————— ؛ نگاهی از تاریکی؛ تهران: مصطفی پاشنگ، ۱۳۸۱.
————— ؛ هانا؛ تهران: بهآفرین، ۱۳۷۸.
جابریدورکی، مراد؛ گلستان پارسی : گلستان سعدی به زبان پارسی سره؛ تهران: افراز، ۱۳۸۶.کتاب حاضر تحت عنوان «برگردانی از گلستان سعدی به زبان پارسی روان» توسط نشر المپیک ورزش در سال ۱۳۸۲ منتشر شده است.
جنیدی، فریدون؛ برنامه بنیاد نیشابور؛ تهران.
————— ؛ بیژن و منیژه؛ ویراست؛۳ تهران: بنیاد نیشابور، نشر بلخ، ۱۳۸۲.
————— ؛ پیشگفتاری بر ویرایش شاهنامه فردوسی؛ تهران: بلخ، ۱۳۸۷ .
————— ؛ حقوق بشر در جهان امروز و حقوق جهان در ایران باستان؛ تهران: بنیاد نیشابور، نشر بلخ، ۱۳۸۴.
————— ؛ حقوق جهان در ایران باستان؛ تهران: بنیاد نیشابور، نشر بلخ، ۱۳۸۴.
————— ؛ خاقان چین؛ ویرایش۲؛ تهران: بنیاد نیشابور، نشر بلخ، ۱۳۸۲.
————— ؛ داستان خاقان چین و جنگ رستم با اکوان دیو؛ تهران: بنیاد نیشابور، نشر بلخ، ۱۳۷۶.
————— ؛ داستان سیاوخش ۱؛ ویراست ۳؛ تهران: بنیاد نیشابور، نشر بلخ، ۱۳۷۶.
————— ؛ داستان کاموس کشانی؛ تهران: بنیاد نیشابور، نشر بلخ، ۱۳۷۶.
————— ؛ داستانهای رستم پهلوان؛ تهران: بنیاد نیشابور، ۱۳۶۵.
————— ؛ رستم و اسفندیار و داستان شغاد؛ تهران: بنیاد نیشابور، نشر بلخ، ۱۳۷۶.
————— ؛ رستم و اسفندیار؛ ویراست۳؛ تهران: بنیاد نیشابور،نشر بلخ، ۱۳۸۹.
————— ؛ رستم و افراسیاب؛ ویراست۳؛ تهران: بنیاد نیشابور،نشر بلخ، ۱۳۸۹.
————— ؛ رستم و سهراب؛ ویراست۳؛ تهران: بنیاد نیشابور،نشر بلخ، ۱۳۸۹.
————— ؛ زال و رودابه؛ ویراست ۳؛ تهران: بنیاد نیشابور،نشر بلخ، ۱۳۸۹.
————— ؛ زروان: سنجش زمان در ایران باستان: گاهشماری، گاهها، ماهها جشنهای ایران در ارمنستان، کردستان، لرستان، یزد، کرمان، گیلان و دیلم، سیستان، سغد،…؛ تهران: بنیاد نیشابور، ۱۳۵۸.
————— ؛ زمینه شناخت موسیقی ایرانی؛تهران : پارت، ۱۳۷۲.
————— ؛ زندگی و مهارت آریائیان بر پایه گفتارهای ایرانی…؛ تهران: بنیاد نیشابور، بلخ، ۱۳۸۶.
————— ؛ فرهنگ هزوارشهای دبیره پهلوی؛ تهران: بلخ، ۱۳۸۵.
————— ؛ فضلبن شادان نیشابوری: نبرد اندیشه در ایران پس از اسلام؛ تهران.
————— ؛ کارنامه ابنسینا: بهمناسبت آغاز هزاره دوم زندگی بوعلی؛ تهران: بنیاد نیشابور، ۱۳۶۰.
————— ؛ کاموس کشانی؛ ویرایش ۲؛ تهران: بنیاد نیشابور، نشر بلخ، ۱۳۸۳.
————— ؛ گذری و نظری بر احوال فریدون جنیدی پژوهشگر و ایرانشناس؛ تهران: شهر کتاب، ۱۳۷۷.
————— ؛ نامه پهلوانی: ۱. خودآموز خط و زبان پهلوی اشکانی، ساسانی؛ تهران: بلخ، ۱۳۸۳.
————— ؛ نامه فرهنگ ایران؛ تهران: بنیاد نیشابور، ۱۳۶۴.
————— ؛ نبرد فولادوند داستان اکوان دیو؛ ویراست۳؛ تهران: بنیاد نیشابور،نشر بلخ، ۱۳۸۹.
————— ؛ نبرد هاماوران و جنگ هفت پهلوان؛ ویراست۳؛ تهران: بنیاد نیشابور، نشر بلخ، ۱۳۸۹.
————— ؛ نقش جانوران در سخن سعدی؛ تهران: بنیاد نیشابور، نشر بلخ، ۱۳۶۸.
————— ؛ هفتخوان رستم؛ ویراست۳؛ تهران: بنیاد نیشابور،نشر بلخ، ۱۳۸۹.
حیدریان، م.؛ پارسی را از یاد نبردهایم: نامهنگاری، پارسینگاری، نامههای عاشقانه، سرهنگاری، سادهنگاری؛ مشهد: نشر نوند،۱۳۷۳.
خدایاری، محمدحسین ؛ سرودههای سره: منتخباتی از اشعار؛ به انتخاب و گردآوری مازیار خدایاری؛ رشت: محمدحسین خدایاری، ۱۳۸۲.
سالاریان، داریوش؛ سنوژیان (خاطرات) آن سوی گور؛ تهران: طرح و هنر، ۱۳۷۸.
شاملو، محسن؛ اثرات انقلاب سفید در رشد اقتصادی ایران؛ تهران.
————— ؛ پالایش زبان فارسی؛ تهران: پدیده، ۱۳۵۶.
————— ؛ خلیج فارس؛بیجا: چاپخانه صبح امروز، ۱۳۴۷.
————— ؛ رویین دژ: داستانی از شاهنامه فردوسی؛
————— ؛ سهم ایران در نشر وتوسعه معارف اسلامی؛ بی جا: [سازمان اوقاف]، ۱۳۵۰.
————— ؛ سیر تکامل و نمونه خطوط گوناگون قرآن؛
————— ؛ واژههای فارسی؛ تهران.
صالحی، علی؛ زیارت نامه مرغ سحر و همخوانی دختران خردادماه؛ تهران: نشرچشمه، ۱۳۸۹.
————— ؛ منم کوروش شهریار روشنایی؛ علی هداوند؛ تهران: ابتکار نو، ۱۳۸۹.
————— ؛ یادت بخیر شادمانی بی سبب!؛ تهران: برسات، ۱۳۸۱.
صفیزاده بورهکهیی، فاروق؛ انجمن مغانه: پایهگذار یگانگی و برادری جهانی آغاز تا به امروز به پارسی سره؛ تهران: ابریشم،۱۳۸۲٫
عشوری، محمد؛ نگرشی نو به فعل فارسی؛ تهران: کوچک، چ۱ ،۱۳۸۴٫
کزازی، جلالالدین؛ آب و آیینه: جستارهایی در ادب و فرهنگ؛ تبریز: آیدین، ۱۳۸۴.
————— ؛ از اخگر تا اختر : نوشتههای کوتاه و سروادهای بیسرود و دیباچهها؛ کرج: در دانش بهمن، ۱۳۸۸.
کزازی، جلالالدین؛ از دهلینو تا آتن کهن: (چهار سفرنامه کوتاه)؛ اراک: نشر نویسنده؛ ۱۳۸۶.
————— ؛ از گونهای دیگر: جستارهایی در فرهنگ و ادب ایران؛ تهران: نشر مرکز، ۱۳۶۸.
————— ؛ بیکران سبز؛ تهران: نشر مرکز، ۱۳۶۹.
————— ؛ پارسا و ترسا: گزارشی از داستان شیخ صنعان در منطقالطیر عطارنیشابوری؛ ویراست ۲؛ تبریز: آیدین، ۱۳۸۶.
————— ؛ ترجمانی و ترزبانی: کند و کاوی در هنر ترجمه؛ [ویراست ۲]؛اراک: نشر نویسنده، ۱۳۸۶.
————— ؛ تند بادی از کنج: گزارشی از داستان رستم و سهراب شاهنامه؛ تبریز: آیدین، ۱۳۸۶.
————— ؛ چراغی در باد : گزارش زیباشناختی و باورشناختی بیست غزل حافظ ؛ تهران : نشر قطره ، ۱۳۸۹.
————— ؛ خاقانی شروانی؛ تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی، ۱۳۸۶.
————— ؛ خشم در چشم: گزارشی از داستان رستم و اسفندیار شاهنامه؛ تبریز: آیدین، ۱۳۸۷ .
————— ؛ داستان سیاوش؛ تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، ۱۳۸۲.
————— ؛ دستان مستان: گزیدهای از سرودههای میرجلالالدین کزازی (زروان)؛ اراک: نشر نویسنده؛ ۱۳۸۶.
————— ؛ دیدار با اژدها؛ تهران: قطره، ۱۳۸۰.
————— ؛ دیوان خاقانی شروانی، گزارش دشواریها؛ تهران: نشر مرکز، ۱۳۷۸.
————— ؛ رخسار صبح: گزارش چامهای از افضلالدینبدیل خاقانیشروانی بر بنیاد واژهشناسی، زیباشناسی، ژرفاشناسی با دیباچهای پردامنه در زندگانی و شیوه شاعری او؛ تهران: نشر مرکز، کتاب ماد،۱۳۷۶.
————— ؛ روزهای کاتالونیا: (روزنگارهای سفر اسپانیا)؛ تهران: نویسنده، ۱۳۸۴.
————— ؛ رؤیا، حماسه، اسطوره؛ تهران: نشر مرکز، ۱۳۷۶.
————— ؛ سخنی از سیمرغ (گفتگو با دکتر میرجلالالدینکزازی پیرامون شاهنامه)؛ سامان ح.اصفهانی؛ تهران: شرکت تعاونی کارآفرینان فرهنگ و هنر، ۱۳۸۹.
————— ؛ سراچه آوا و رنگ : خاقانیشناسی؛ تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی، ۱۳۸۸.
————— ؛ سوزن عیسی: گزارش چامه ترسایی خاقانیشروانی؛ [ویراست ۲]؛ تبریز: آیدین، ۱۳۸۷.
————— ؛ گزارش بیست غزل حافظ بر پایه زیباشناسی و باورشناسی؛ تهران: نشر قطره، ۱۳۷۵.
————— ؛ گزارش دشواریهای دیوان خاقانی: بیتها و تعبیرهای پیچیده ، واژهشناسی، نکتههای ادبی و هنری؛ ویراست ؛۲ تهران : نشر مرکز ، ۱۳۸۵.
————— ؛ مازهای راز: جستارهایی در شاهنامه؛ تهران: نشر مرکز، ۱۳۷۰.
————— ؛ نامه باستان: ویرایش و گزارش شاهنامه فردوسی؛ جلد۱- ۱۰ تهران: سمت.
————— ؛ دُرّ دریای دری: نگاهی به تاریخ شعر فارسی؛ تهران: مرکز،چ۲ ،۱۳۸۰٫
————— ؛ درآسمان جان؛ تهران: معین، ۱۳۷۸٫
————— ؛ زیباشناسی سخن پارسی۱، بیان؛ تهران: مرکز، چ۵ ، ۱۳۷۵٫
————— ؛ زیباشناسی سخن پارسی۲، معانی؛ تهران: مرکز، چ۵ ،۱۳۸۰٫
————— ؛ زیباشناسی سخن پارسی۳، بدیع؛ تهران: مرکز، چ۳ ، ۱۳۷۴٫
کیا، صادق؛ آریا مهر؛ تهران.
———- ؛ تاج و تخت؛ تهران: وزارت فرهنگ و هنر، ۱۳۴۸.
محتشم، غلامحسین؛ افسانههائی از سرزمینهای دیگر؛ غلامحسین محتشم؛ تهران.
————— ؛ بیایید پارسی سخن بهرانیم و پارسی بهنویسیم؛ غلامحسین محتشم؛ تهران: پاسارگاد، ۱۳۶۹.
————— ؛ پارسی را پاس بداریم؛ تهران: بهآفرین، ۱۳۸۲.
————— ؛ فلک ناز؛ غ. محتشم؛ تهران.
————— ؛ لیلی و مجنون، خسرو و شیرین، یوسف و زلیخا؛ تهران.
————— ؛ مسیر؛ تهران: پاسارگاد، ۱۳۷۰.
————— ؛ نوای محتشم؛ گزیدهای از سرودههای غلامحسین محتشم؛ تهران: پاسارگاد، ۱۳۶۹.
مهرآبادی، میترا؛ شاهنامه فردوسی: متن کامل نثر فارسی سره بدون کاربرد واژگان بیگانه؛ تهران: روزگار،۱۳۸۷٫
ناتل خانلری، پرویز؛ چند نامه به شاعری جوان و یک داستان و چند شعر؛ تهران: آبان، ۱۳۵۳.
————— ؛ بحثی در نحو فارسی: ساختمان جمله در زبان فارسی؛
————— ؛ تاریخ ایران دوره اسلامی برای سال ششم دبستان؛ تهران: وزارت آموزش و پرورش، ۱۳۴۶.
————— ؛ تاریخ زبان فارسی؛ ویراست۲؛ تهران: نشر نو، ۱۳۶۵ .
————— ؛ تحقیق انتقادی در عروض فارسی و چگونگی تحول اوزان غزل؛ تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۲۷.
————— ؛ ترانهها؛ تهران: هیرمند، ۱۳۷۰.
————— ؛ چند نکته در تصحیح دیوان حافظ؛ تهران: سخن، ۱۳۳۷.
————— ؛ شاهکارهای هنر ایران؛ تهران.
————— ؛ شعر و هنر؛ بیجا.
————— ؛ شهر سمک: تمدّن و فرهنگ، آئین عیاری، لغات، امثال و حکم؛ تهران.
داستانهای بیدپای؛ محمدبن عبداله البخاری؛ ویراسته پرویز ناتل خانلری؛ تهران.
سمک عیار؛ تهران: انتشارات دانشگاه تهران، -۱۳.
عقابها (و چند شعر از بهرام طوسی)؛ محمد عظیمی؛ مشهد: نشر تابران، ۱۳۸۲.
————— ؛ دختر سروان ؛ تهران: سازمان کتابهای جیبی، ۱۳۴۱.
————— ؛ درباره زبان فارسی؛ تهران.
————— ؛ دستور تاریخی زبان فارسی؛ عفت مستشارنیا. تهران: توس، ۱۳۷۳.
————— ؛ دستور زبان فارسی «روش نو» برای دوره اول دبیرستانها؛ تهران: شرکت سهامی طبع و نشر کتابهای درسی ایران، ۱۳۴۹.
————— ؛ دستورزبان فارسی؛ویراست۳؛تهران: توس، ۱۳۷۷.
————— ؛ زبانشناسی و زبان فارسی: مباحث ادبی و هنری؛ تهران.
————— ؛ زبانشناسی و زبان فارسی؛ ویراست۳؛ تهران: توس، ۱۳۶۶.
————— ؛ عقاب؛ تهران: خانه ادبیات، ۱۳۸۱.
————— ؛ فرهنگ و اجتماع؛ تهران.
————— ؛ ماه در مرداب: مجموعه شعر؛ تهران: معین ،۱۳۷۰.
————— ؛ هفتاد سخن؛ تهران: توس، – ۱۳۶۷.
————— ؛ وزن شعر فارسی؛ تهران.
ناصرالدین سالار؛ مجموعه ای از اشعار چامه ها و چکامه ها و قطعات و تاریخ اشکانیان به فارسی سره در بحر تقارب؛ [فارس]: [اداره کل فرهنگ و هنر فارس].
ناظمالاطباء، میرزا علیاکبرخان؛ نامه زبانآموز،[چاپ سنگی]؛ کاتب عبدالله تبریزی؛ طهران: بمباشرت محمدرضا تاجر کتابفروش خوانساری، ۱۳۱۶ق.=۱۸۹۹م. ( تهران: چاپخانه میرزا حبیب باسمهچی).
هاجری، ضیاالدین؛ تمبر جام جهاننما؛ تهران: آوای نور، ۱۳۷۵.
هاتریای هندوستانی، پورهوشنگ، ملقب به درویش فانی ؛ مقدمه فرازستان،[نسخه خطی]؛ مانکجی لیمجی (مانکچی لیمچی)؛ دستنویس درویش فانی، قرن ۱۳ ق .
اقتصاد
وحیدی، حسین ؛ دیالکتیک در: « گات های زرتشت و مثنوی معنوی مولوی«؛ تهران: روزگار ، ۱۳۸۵.
————— ؛ اسب سپید خورشید (نبرد روشنایی و تاریکی در ایران) تهران: کتابسرا، ۱۳۶۹.
————— ؛ آوای زنگولهها (گوشههایی از تاریخ ایران)؛ تهران: روزگار، ۱۳۸۵.
————— ؛ پژوهشی در آرمان پارسایی در ایران؛ تهران: گویش، ۱۳۶۳.
————— ؛ پژوهشی در منش ملّی و منش پارسایی در ایران.
————— ؛ پیام پیر پارسا؛ تهران: فرزین، ۱۳۷۸.
————— ؛ تاریخ عقاید اقتصادی از آغاز تا سوسیالیسم؛ حسین وحیدی؛ تهران.
————— ؛ تاریخ عقاید اقتصادی؛ تهران: سنائی.
————— ؛ جهان بینی زرتشتی و عرفان مغان؛ تهران: اشا.
————— ؛ رستم در شاهنامه؛ تهران: فرزین، – ۱۳۶۹.
————— ؛ سیاست مالی: اصول سیاست مالی برای رشد اقتصادی ایران؛ تهران: مدرسه عالی بازرگانی، ۱۳۵۰ .
————— ؛ شناخت زرتشت؛ تهران: علم، ۱۳۸۲.
————— ؛ شهر روشن زرتشت در گزارش گاتها؛ تهران: روزگار، ۱۳۸۷.
————— ؛ گزارش هات بیست و نهم گاتها؛ تهران: بنیاد فرهنگی جمشید، ۱۳۸۳.
————— ؛ لغزشهائی در شناخت کیش زرتشتی؛ بیجا: بیجا، ۱۳۶۱.
————— ؛ نامهای فارسی (برای خانوادهها و سازمانها)؛ تهران: امیرکبیر، ۱۳۸۱.
————— ؛ نبرد تاریکی و روشنایی (سرآغاز فرهنگ و تمدّن در ایران باستان) (اسب سپید خورشید)؛ تهران: امیرکبیر، ۱۳۸۰.
————— ؛ هنجار هفتگانه هستی: پایههای آرمان پارسایی؛ تهران.
۱۰-۳- زبانشناسی و زبانهای باستانی
پورداود، ابراهیم؛ ادبیات مزدیسنا: یشتها، قسمتی از کتاب مقدس اوستا؛ بمبئی.
————— ؛ آناهیتا «مقالات ایرانشناسی پورداوود»؛ مرتضی گرجی؛ تهران: دنیای کتاب، ۱۳۸۲.
————— ؛ اوستا: گاتها: سرودهای مقدس پیغمبر ایران حضرت سپنتمان زرتشت قدیمیترین قسمتی است از نامه مینوی؛ تهران: دنیای کتاب، ۱۳۸۷.
————— ؛ پوراندختنامه: دیوان پورداود؛ بمبئی.
————— ؛ خرده اوستا جزئی از نامه مینوی؛ تهران: نیک فرجام، ۱۳۸۸.
————— ؛ زین ابزار؛ جهانگیر قائممقامی؛ تهران.
————— ؛ سوشیانس(موعود مزدیسنا)؛ تهران: فروهر، ۱۳۸۸.
————— ؛ فرهنگ ایران باستان؛ تهران: دانشگاه تهران ، موسسه چاپ و انتشارات، ۲۵۳۵= ۱۳۵۵.
————— ؛ فریدون: برگزیده از شاهنامه فردوسی؛ تهران.
————— ؛ مرزهای دانش: سخنرانیهای نیمه اول سال ۱۳۳۹ برنامه مرزهای دانش در رادیو ایران؛ تهران.
————— ؛ هرمزدنامه؛ تهران: اساطیر، ۱۳۸۰.
————— ؛ یادداشتهای گاثاها؛ بهرام فرهوشی؛ تهران.
————— ؛ یزدگرد شهریار: یادگار جشن سال هزارم فردوسی؛ بمبئی:[بینا]،۱۹۳۳م= ۱۳۱۲.
————— ؛ یسنا بخشی از کتاب اوستا تهران: اساطیر، ۱۳۸۰.
————— ؛ایرانشاه: تاریخچه مهاجرت زرتشتیان بههندوستان؛[بمبئی: بیجا، ۱۹۲۶= ۱۳۰۵].
پور شاهرخ کرمانی، کیخسرو؛ آئینه آئین مازدیسنی؛[چاپ سنگی] ؛ کاتب:مرتضی الحسینی البرغانی؛ طهران: جمشید رئیس النجّار، ۱۳۲۵ ق./۱۹۰۷ م.؛ تهران:کارخانه میرزا علی اصغر(این کتاب برای آموزش کودکان زرتشتی و به زبان پارسی بی تازی ساده نگاشته شده است. در ابتدای کتاب فهرست مندرجات و دیباچه و غلطنامه آمده است)
کتاب سوم دینکرد (درسنامه دین مزدایی)؛ آراستاری، آوانویسی، یادداشتها و ترجمه از فریدون فضیلت؛ تهران: فرهنگ دهخدا، چ۱، ۱۳۸۱٫
فرهنگنویسی
پیراکه، هادی؛ فرهنگ واژههای عربی در پارسی و پارسی در عربی: برگردان واژههای عربی روزمره به پارس سره و امروزی و …. ؛ شیراز: ادیب مصطفوی،۱۳۸۸.
خلیلی، کامیاب؛ فرهنگ مشتقات مصادر فارسی، جلد اوّل؛ تهران: کارنگ، چ۱، ۱۳۷۸٫
————— ؛ فرهنگ مشتقات مصادر فارسی (جلد دوم، حروف الف، ب)؛ تهران: کارنگ، چ۱، ۱۳۷۸٫
————— ؛ فرهنگ مشتقات مصادر فارسی (جلد سوم، حروف پ، ت)؛ تهران: کارنگ، چ۱، ۱۳۷۸٫
————— ؛ فرهنگ مشتقات مصادر فارسی (جلد چهارم ، حروف ج – خ)؛ تهران: کارنگ، چ۱، ۱۳۷۸٫
————— ؛ فرهنگ مشتقات مصادر فارسی، (جلد پنجم، حروف د- ژ)؛ تهران: کارنگ، چ۱، ۱۳۷۸٫
————— ؛ فرهنگ مشتقات مصادر فارسی (جلد ششم، حروف س، ش)؛ تهران: کارنگ، چ۱، ۱۳۷۸٫
————— ؛ فرهنگ مشتقات مصادر فارسی (جلد هفتم ، حروف ص- ق)؛ تهران: کارنگ، چ۱، ۱۳۷۸٫
————— ؛ فرهنگ مشتقات مصادر فارسی (جلد هشتم، حروف ک، گ)؛ تهران: کارنگ، چ۱، ۱۳۷۸٫
————— ؛ فرهنگ مشتقات مصادر فارسی (جلد نهم، حروف ل، م)؛ تهران: کارنگ، چ۱، ۱۳۷۸٫
————— ؛ فرهنگ مشتقات مصادر فارسی (جلد دهم، حروف ن- ی)؛ تهران: کارنگ، چ۱، ۱۳۷۸٫
————— ؛ فرهنگ مشتقات مصادر فارسی (جلد یازدهم، مصادر مرکب)؛ تهران: کارنگ، چ۱، ۱۳۷۸٫
————— ؛ فرهنگ مشتقات مصادر فارسی (جلد دوازدهم، مصادر مرکب)؛ تهران: کارنگ، چ۱، ۱۳۷۸٫
علوی، احمد؛ یک هزار واژه سره پارسی.
غفوری، فاطمه؛ فرهنگ واژگان سره فارسی برساخته دکتر کزازی؛ قم: استاد مطهری، ۱۳۸۷.
فراست، محمدزمان؛ فرهنگ واژگان فارسی سره : دربردارنده بیش از دوازده هزار واژه سره فارسی با هویت دستوری و شواهد شعری و امثله ؛ مشهد: پاندا، ۱۳۸۶.
فرهنگ فدایی: برخی واژگان سره پارسی/ بهکوشش حسن مرسلوند؛ با مقدمه مهیار خلیلی؛ تهران: الهام، ۱۳۷۴. (کتاب حاضر فرهنگ کتاب «داستان ترکتازان هند» تألیف نصراللهبن محمدحسن فدایی است)
فرهنگ واژههای مصوب فرهنگستان، ۱۳۷۶ تا۱۳۸۲؛ گروه واژه گزینی؛ تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، چ۱، ۱۳۸۳٫
فرهنگ واژههای مصوب فرهنگستان، دفتر پنجم؛ گروه واژه گزینی؛ تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، چ۱، ۱۳۸۷٫
فرهنگ واژههای مصوب فرهنگستان، دفتر چهارم؛ گروه واژه گزینی؛ تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، چ۱، ۱۳۸۶٫
فرهنگ واژههای مصوب فرهنگستان، دفتر دوم؛ گروه واژه گزینی؛ تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، چ۱، ۱۳۸۴٫
فرهنگ واژههای مصوب فرهنگستان، دفتر سوم؛ گروه واژه گزینی؛ تهران: فرهنگستان زبان و ادب فارسی، چ۱، ۱۳۸۵٫
فرهنگنامه پارسی آریا؛ گردآوری ج.دانشیار؛ اصفهان: فرهنگ مردم،۱۳۸۶٫
فروزانفر، بدیع الزمان؛ فرهنگ تازی به پارسی؛ تهران: اساطیر.
قدیمی، سیامک؛ واژهنامه اخترشناسی به پارسی سره؛ اصفهان: جهاد دانشگاهی(واحد اصفهان)، ۱۳۸۷.
کیانوش، حسن؛ واژههای برابر فرهنگستان؛ تهران: سروش، چ۱، ۱۳۸۱٫
لیلا جلالی؛ فرهنگ جلالی: ویرات فرهنگ پایه تهمورس جلالی؛ تهران: اختران، ۱۳۸۶٫
میرسلیم ، سید مصطفی؛ از واژه بیگانه تا واژه فارسی؛ تهران: انتشارات باز، چ۳، ۱۳۸۲٫
نفیسی، سعید؛ فرهنگنامه پارسی، مجلد نخست، تهران: وزارت فرهنگ، دبیرخانه فرهنگستان،۱۳۱۹٫
وحیدی، حسین؛ فرهنگ واژگان اقتصادی؛ تهران: انتشارات تهران، چ۱، ۱۳۷۵٫
هاجری، ضیاءالدین ؛ فرهنگ بیستهزار: واژگان بیگانه در زبان پارسی؛ تهران: بهآفرین، ۱۳۸۶.
علوم پایه
آلبویه، اسدالله، حسین هورفر ؛… هندسه [کتابهای درسی] سال اول دبیرستانها ؛ تهران:
————— ، حسین هورفر ؛… هندسه [کتابهای درسی] سال دوم دبیرستانها ؛ تهران: وزارت فرهنگ، ۱۳۱۹.
————— ، حسین هورفر ؛… هندسه [کتابهای درسی] سال سوم دبیرستانها؛ تهران:
————— ؛ ترانهها: بخشی دیگر از دیوان “بویه” (ترانههای بویه)؛ تهران: اسدالله آلبویه، ۱۳۷۳.
————— ؛ حسابهای هندسی؛ تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۳۹
————— ؛ دیوان بویه؛ تهران: فرهنگسرای دانش، ۱۳۸۰.
————— ؛ هندسه عالی: (گروه و هندسه)؛ تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۳۸.
————— ؛ هندسههای گوناگون؛ تهران: دانشگاه تهران.
سازمان[پیایند] تهران: چاپخانه خواندنیها، [۱۳۲۴؟] – صاحب امتیاز و مدیرمسئول: اسدالله آلبویه، نشریات ادواری فارسی؛ تهران: وزارت فرهنگ، ۱۳۱۹.
جی. هرزبرگ؛ بینات و ساختار اتمی؛ ترجمه احمد کیاست پور، مریم حاج رحیمی اصفهان : جهاد دانشگاهی، واحد اصفهان ۱۳۸۳٫
سون سونبرگ؛ بینا بنمایی اتمی و مولکولی: جنبههای بنیادی و کاربردهای عملی؛ ترجمه احمد کیاستپور، محمود سلطان الکتابی، محمدحسین نادری اصفهان: دانشگاه اصفهان، ۱۳۷۶٫
گرانت. ر. فولز؛ درآمدی بر نورشناخت نوین؛ ترجمه احمد کیاستپور، جمشید احبسیان؛ [ویرایش۲ ]، اصفهان: دانشگاه اصفهان، چاپ۵: ۱۳۸۴.
المر ای. اندرسون؛ فیزیک نوین و مکانیک کوانتومی؛ ترجمه احمد کیاستپور، پرویز پرورش، [صحیح: احمد پرورش]، جمشید عمیقیان؛ تهران: مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۶۶٫
هالیدی، رسنیک؛ مبانی نور و فیزیک نوین؛ ترجمه و گردآوری احمد کیاستپور، جمشید احبسیان؛ تهران: ستاد انقلاب فرهنگی، مرکز نشر دانشگاهی،۱۳۶۱.
وارن ج. اسمیت؛ طراحی دستگاههای اپتیکی ؛ ترجمه احمد کیاستپور، بهرام ایزدی؛ اصفهان: شرکت صنایع الکترونیک ایران، پژوهشکده اپتیک اصفهان، ۱۳۷۸٫
ی. س. گرانت، و. ر. فیلیپس؛ الکترومغناطیس؛ ترجمه احمد کیاستپور، احمد پرورش، جمشید احبسیان؛ تهران: مرکز نشر دانشگاهی، ۱۳۷۱.
عمومی
کسروی، احمد؛ آیین؛ بیجا.
————— ؛ آذری: یا زبان باستان آذربایجان؛ تهران: چاپاک، ۱۳۵۲.
————— ؛ ابزار آزادیخواهان! در پیشبرد امور.
————— ؛ از سازمان ملل متفق چه نتیجه تواند بود؟؛ تهران.
————— ؛ از سازمان ملل متفق چه نتیجه تواند بود؟ منشور ملل متحد و اساسنامه دیوان بینالمللی دادگستری؛عزیزالله علیزاده؛تهران: فردوس، ۱۳۷۸.
————— ؛ افسران ما؛ تهران: مجید، ۱۳۷۸.
————— ؛ امروز چه باید کرد؟ بخشی از انتشارات سال …؛ تهران.
————— ؛ انقلاب چیست؟؛ تهران.
————— ؛ آیین و سه کتاب دیگر؛ تهران: جامی، ۱۳۷۸.
————— ؛ بخوانند و داوری کنند؛ تهران.
————— ؛ بررسیهایی در تاریخ ایران؛ تهران: [بینا]، ۱۳۴۶.
————— ؛ بهائیگری شیعگری صوفیگری؛ آلمان: مهر، ۱۹۹۶.
————— ؛ بهاییگری؛ تهران: پایدار.
————— ؛پاکخویی: خویهای پاک. بیماریها. چه میباید کرد؟ آیین زندگانی؛[تهران].
————— ؛ پلوتارک:ایرانیان و یونانیان؛ تهران: جامی، ۱۳۸۰.
————— ؛ پنج مقاله احمد کسروی و زندگینامه احمد کسروی؛ آلمان: مهر، ۱۹۹۳م = ۱۳۷۲.
————— ؛ پیدایش آمریکا؛ تهران: جار، ۱۳۵۵.
————— ؛ پیمان؛ عزیزالله علیزاده؛ تهران: فردوس؛ مجید، ۱۳۸۱.
————— ؛ پندارها؛[بیجا: بینا]، ۱۳۲۲.:([بیجا]: پیمان).
————— ؛ پیام بدانشمندان اروپا و آمریکا؛ تهران: پایدار، ۱۳۳۷.
————— ؛ تاریخ هجده ساله آذربایجان یا سرگذشت گردان و دلیران؛ تهران: سمیر، ۱۳۸۷.
————— ؛ تاریخچه چبوق وغلیان؛ تهران: موسسه مطبوعاتی شرق، ۱۳۳۵.
————— ؛ تاریخچه شیر و خورشید، تاریخچه چبوق و غلیان؛عزیزالله علیزاده؛[تهران]: فردوس، ۱۳۷۸.
————— ؛ تاریخ پانصد ساله خوزستان؛ کلن: فروغ،۱۳۸۱٫
————— ؛ تاریخ مشروطه ایران؛[تهران]: امیرکبیر، ۱۳۴۰.
————— ؛ چگونه حاجی حسن پس از چهل سال مسلمان شد!…؛ تهران.
————— ؛ چند تاریخچه: ۱- جنگ ایران و انگلیس در محمره ۲- تاریخچهای از یفرمخان ۳- جنگهای ایران در عمان (۱۷۳۷ – ۱۷۴۴)؛[تهران]: بنگاه مطبوعاتی گوتنبرگ، ۱۳۳۹.
————— ؛ چهل مقاله کسروی؛ تهران: طهوری، ۱۳۳۵.
————— ؛ حافظ چه میگوید.
————— ؛ خواهران و دختران ما؛ تهران.
————— ؛ دادگاه تهران:کتابفروشی پایدار، ۱۳۳۶.
————— ؛ در پاسخ بد خواهان؛ تهران: [بینا]، [ ۱۳].
————— ؛ در پاسخ حقیقتگو (یا گفتاری از پیمان)؛ تهران.
————— ؛ در پیرامون اسلام؛ تهران.
————— ؛ در پیرامون تاریخ؛ عزیز علیزاده؛ تهران: فردوس، ۱۳۷۷.
————— ؛ در پیرامون ادبیات؛[تهران].
————— ؛ در پیرامون خرد؛[تهران].
————— ؛ در راه سیاست تاریخ پهلوی، حزب توده ایران…؛ عزیزالله علیزاده؛[تهران]: فردوس، ۱۳۷۹.
————— ؛ در پیرامون جانوران؛ تهران: فردوس، ۱۳۷۹.
————— ؛ در پیرامون شعر و شاعری؛ تهران: کتابفروشی طهوری، ۱۳۳۵.
————— ؛ در پیرامون فلسفه و در پیرامون روان؛ تهران: جامی، ۱۳۷۹.
————— ؛ در راه سیاست؛ امروز چاره چیست؟؛ سرنوشت ایران چه خواهد بود.؛ از سازمان ملل متحد چه نتیجه تواند بود.؛ منشور ملل متحد؛ تهران: شرکت سهامی چاپاک، ۱۳۵۷.
————— ؛ در راه سیاست؛ تهران: مجید، ۱۳۷۹.
————— ؛ دفاع احمد کسروی در دیوان جنائی در پرونده متهمان سال ۱۳۲۱: برداشته شده از پرچم روزانه؛ بزرگ حیدری نوری؛ تهران: فردوس، ۱۳۷۹.
————— ؛ ده سال در عدلیه؛ تهران: مجید، ۱۳۷۸.
————— ؛ دین و جهان؛ تهران: کتابفروشی پایدار،۱۳۳۶.
————— ؛ راه رستگاری؛ تهران: شرکت سهامی چاپاک، ۱۳۳۸.
————— ؛ زبان پاک؛ تهران: ۱۳۲۲.
————— ؛ زبان فارسی و راه رسا و توانا گردانیدن آن؛ تهران:شرق،۱۳۳۴.
————— ؛ زندگانی من؛ تهران: بی نا، ۱۳۲۳.
————— ؛ زندگانی: ده سال در عدلیه چرا از عدلیه بیرون آمدم؛[تهران].
————— ؛ سرنوشت ایران چه خواهد بود؛ کلن: مهر، ۱۳۷۷.
————— ؛ سیزدهم مرداد؛ تهران.
————— ؛ شهریاران گمنام؛ تهران: دنیای کتاب، ۱۳۸۴.
————— ؛ شیخ صفی و تبارش؛ تهران.
————— ؛ فرهنگ است یا نیرنگ؟؛ تهران.
————— ؛ فرهنگ چیست: وزارت فرهنگ است یا نیرنگ؟؛ عزیزالله علیزاده؛ تهران: فردوس، ۱۳۷۸.
————— ؛ قانون دادگری؛ عزیزالله علیزاده؛ تهران: فردوس، ۱۳۷۸.
————— ؛ قیام شیخ محمد خیابانی؛ محمدعلیهمایون کاتوزیان؛ تهران: نشر مرکز، ۱۳۷۶.
————— ؛ کارو پیشه و پول؛ عزیزالله علیزاده؛ تهران: فردوس، ۱۳۷۸.
————— ؛ کاروند کسروی: مجموعه ۷۸ رساله و گفتار از احمد کسروی؛ یحیی ذکاء؛تهران: شرکت سهامی کتابهای جیبی، ۱۳۵۲.
————— ؛ کاری در خور آفرین؛ تهران.
————— ؛ کافنامه؛ تهران: کتابخانه دانش، ۱۳۳۱.
————— ؛ ما چه میخواهیم؛ عزیزالله علیزاده؛ تهران: فردوس، ۱۳۷۹.
————— ؛ متن کامل تاریخ مشروطه ایران؛ تهران : کوشش، ۱۳۸۷.
————— ؛ مجموعه در پیرامون خرد و پیام به دانشمندان اروپا و آمریکا؛ عزیزالله علیزاده؛ تهران: فردوس، ۱۳۷۸.
————— ؛ مجموعه زبان پاک آذری یا زبان باستان آذربایگان نامهای شهرها و دیههای ایران؛عزیزالله علیزاده؛[تهران]: فردوس، ۱۳۷۸.
————— ؛ مجموعه سرنوشت ایران چه خواهد بود؟ و امروز چاره چیست؟؛ عزیزالله علیزاده تهران: فردوس، ۱۳۷۸.
————— ؛ مشروطه بهترین شکل حکومت و آخرین نتیجه اندیشه نژاد آدمی است؛ تهران: مجید، ۱۳۷۹.
————— ؛ مشعشعیان: مدعیان دروغین امام زمان(عج)؛ عزیزالله علیزاده؛ تهران: فردوس، ۱۳۷۸.
————— ؛نامهای شهرها و دیهها؛[تهران]: جار، [۱۳۰۸].
————— ؛ نوشتههای کسروی در زمینه زبان فارسی؛ حسین یزدانیان؛ تهران :سپهر، ۲۵۳۷.= ۱۳۵۷.
————— ؛ نیک و بد؛ تهران: پایدار،۲۵۳۶=۱۳۵۶.
————— ؛ ورجاوند بنیاد؛ تهران: فرخی، ۱۳۴۸.
————— ؛ یک درفش و یک دین؛ تهران: کتابفروشی پایدار،۱۳۵۱.
————— ؛ یکم دیماه و داستانش؛ تهران.
بهروز، ذبیح؛ تقویم نوروزی شهریاری: شمسی، قمری، فرسی؛ علی حصوری؛تهران: چشمه، ۱۳۷۹.
————— ؛ تقویم و تاریخ در ایران: از رصد زردشت تا رصد خیام، و زمان مهر و مانی؛ تهران.
————— ؛ تقویم و تاریخ در ایران؛ علی حصوری؛ تهران: چشمه، ۱۳۷۹.
————— ؛ جیجک علیشاه یا اوضاع دربار ایران در چند سال پیش؛ تهران: شرکت نسبی اقبال و شرکاء، ۱۳۳۲.
————— ؛ جیچک علیشاه یا اوضاع دربار قاجار: بازی در سه پرده؛ تهران.
————— ؛ خط و فرهنگ؛ تهران: فروهر، ۱۳۶۳.
————— ؛ دبیره؛ تهران: فروهر، ۱۳۶۳.
————— ؛ در راه مهر (در پنج پرده)؛ تهران.
————— ؛ زبان ایرانی فارسی یا عربی؛ تهران.
————— ؛ شاه ایران و بانوی ارمن: بزرگترین سینماهای تاریخی و اخلاقی و ادبی ایرانی.
————— ؛ شب فردوسی؛ نمایشنامه در یک پرده؛ تهران.
————— ؛ فرهنگ کوچک عربی فارسی؛ بیجا.
————— ؛ قصّه سکندر و دارا: پژوهش تاریخی پیرامون سفر جنگی الکساندر مقدونی به خاور؛ تهران: فروهر، ۱۳۸۰.
————— ؛ گندباد آورد و معراجنامه؛ تنیانین شلکن هاین؛۱۳۶۴.
صفیزاده بورهکهیی، فاروق؛ انجمن مغانه: پایهگذار یگانگی و برادری جهانی آغاز تا به امروز به پارسی سره؛ تهران: ابریشم،۱۳۸۲٫
فلسفه
ادیب سلطانی، میرشمسالدین؛ درآمدی بر چگونگی شیوهی خط فارسی؛[ویرایش۲]، تهران: امیرکبیر، چ۳ ،۱۳۷۱٫
————— ؛ راهنمای آماده سازی کتاب: برای مؤلفان، مترجمان، ویراستاران، رسانهگران، کتابداران، ناشران، چاپخانهها و دوستداران کتاب؛[ویرایش۳]، تهران: نشر علمی و فرهنگی،۱۳۸۱٫
ارسطو؛ منطق ارسطو(ارگانون)؛ ترجمه ادیب سلطانی، میرشمس الدین؛ تهران: نگاه،چ۱ ، ۱۳۷۸٫
برتراندراسل؛ جستارهای فلسفی ؛ ترجمه میرشمسالدین ادیب سلطانی؛ تهران: امیرکبیر.
کانت، ایمانوئل؛ سنجش خرد ناب؛ ترجمه میرشمسالدین ادیب سلطانی؛ تهران: امیرکبیر، چ۱ ،۱۳۶۲٫
ویتگنشتاین،لودویگ؛ رساله منطقی- فلسفی؛ ترجمه میرشمسالدین ادیب سلطانی؛ تهران: امیرکبیر.
نمایشنامه و فیلمنامهنویسی
بیضائی، بهرام؛ آرش؛ تهران: نیلوفر، ۱۳۶۹.
————— ؛ اشغال: [فیلمنامه]؛تهران: روشنگران، ۱۳۶۸.
————— ؛ پرده نئی [فیلمنامه]؛تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۰.
————— ؛ پرونده قدیمی پیرآباد (فیلمنامه)؛ تهران: ابتکار، ۱۳۶۳.
————— ؛ تاریخ سری سلطان در آبسکون [فیلمنامه]؛ تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۷۶.
————— ؛ چهار صندوق؛ تهران: روزبهان، ۱۳۵۸.
————— ؛ خاطرات هنرپیشه نقش دوم: نمایشنامه؛ تهران: دماوند، ۱۳۶۲.
————— ؛ دنیای مطبوعاتی آقای اسراری؛ تهران.
————— ؛ دیوان نمایش؛ تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۷.
————— ؛ زمین: فیلمنامه؛[تهران]: ابتکار، ۱۳۶۴.
————— ؛ عیارنامه؛ تهران: فاریاب، ۱۳۶۴.
————— ؛ فتحنامه کلات: نمایشنامه؛ تهران: روشنگران، ۱۳۷۳.
————— ؛ قصههای میرکفنپوش (فیلمنامه)؛[تهران]: ابتکار، ۱۳۶۳.
————— ؛ مترسکها در شب و عروسکها: در نمایشنامه
————— ؛ مجلس ضربت زدن [نمایشنامه]؛ تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۱.
————— ؛ مرگ یزدگرد [مجلس شاهکشی]؛ منوچهر انور؛ تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۷۶.
————— ؛ میراث و ضیافت دو نمایشنامه تک پردهئی؛[تهران]: نگاه، ۱۳۵۵.
————— ؛ ندبه: نمایشنامه؛ لوسآنجلس: تصویر؛ سن خوزه: نشر زمانه، ۱۹۹۲م = ۱۳۷۱.
————— ؛ نمایش در ایران: با شصت تصویر و طرح و یک واژه نامه؛ تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۷۹.
————— ؛ نمایش در چین؛ داریوش آشوری؛ تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۳.
————— ؛ اتفاق خودش نمیافتد! [فیلمنامه]؛تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۴.
————— ؛ افرا، یا، روز میگذرد: نمایشنامه؛ تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۱.
————— ؛ اگر عاشق تاترید بمانید
————— ؛ آهو، سلندر، طلحک، و دیگران؛ تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۱.
————— ؛ آواژهای ننهآرسو: [فیلمنامه]؛ تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۷۵.
————— ؛ ایستگاه سلجوق [فیلمنامه]؛تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۱.
————— ؛ آینههای روبرو: فیلمنامه؛ تهران: دماوند، ۱۳۶۱.
————— ؛ جدال با جهل؛ تهران: ثالث، ۱۳۸۸.
————— ؛ پرده خانه: [نمایشنامه]؛ تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۷۸.
————— ؛ تاراجنامه [ذیل جهانگشا]؛ تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۹.
————— ؛ تاریخ شفاهی سینمای معاصر ایران؛ تهران: ثالث، ۱۳۸۷.
————— ؛ جنگنامه غلامان [نمایشنامه]؛ تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۷.
————— ؛ چشمانداز: [فیلمنامه]؛ تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۰.
————— ؛ حقایق درباره لیلا دختر ادریس [فیلمنامه]؛تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۰.
————— ؛ حقیقت و مرد دانا؛ تهران.
————— ؛ دیباچه نوین شاهنامه: [فیلمنامه]؛تهران: روشنگران، ۱۳۷۰.
————— ؛ رگه تباهی
————— ؛ روز واقعه (فیلمنامه)؛تهران: ابتکار، ۱۳۷۳.
————— ؛ ریشهیابی درخت کهن؛ تهران: روشنفکران و مطالعات زنان، ۱۳۸۳.
————— ؛ سگکشی [فیلمنامه]؛تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۰.
————— ؛ سلطان مار [مجلس تقلید]؛ تهران: تیراژه، ۱۳۷۰.
————— ؛ سه نمایشنامه عروسکی: عروسکها، غروب در دیاری غریب، قصه ماه پنهان؛ [بیجا: خیام]،۱۳۴۲.
————— ؛ سه برخوانی: اژدهاک – آرش – کارنامه بندار بیدخش؛ تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۷۶.
————— ؛ سهرابکشی: [نمایشنامه]؛تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۹.
————— ؛ سیاوشخوانی [فیلمنامه] و نیز برای اجرای زنده در توس فردوسی و میدانهای بزرگ همه روستاها و پهنه میان چادرهای همه ایلها؛ تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۷۵.
————— ؛ شب سمور [فیلمنامه]؛ [تهران]: عکس معاصر، ۱۳۶۶.
————— ؛ شب هزار و یکم [نمایشنامه]؛ تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۳.
————— ؛ طومار شیخ شرزین: فیلمنامه؛ تهران: روشنگران، ۱۳۶۸.
————— ؛ عیار تنها [فیلمنامه]؛ تهران: روشنگران، ۱۳۷۳.
————— ؛ فیلم در فیلم [فیلمنامه]؛تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۷.
————— ؛ فیلمنامه دیباچه نوین[کتاب گویا]؛ تهران: مجتمع خدمات بهزیستی نابینایان رودکی، استودیوی کتابخانه گویا، ۱۳۷۶.
————— ؛ گذشته فیلمسازی در ایران به روایت بهرام بیضایی
————— ؛ گمشدگان؛ تهران: انتشارات پیام، ۱۳۵۷.
————— ؛ لبه پرتگاه [فیلمنامه]؛ تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۶.
————— ؛ ماهی [فیلمنامه]؛ تهران : روشنگران و مطالعات زنان ، ۱۳۸۴.
————— ؛ مجلس دیوان بلخ: مجموعه نمایش دو پرده؛۱۳۴۷.
————— ؛ مجلس قربانی سنمار [نمایشنامه]؛تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۰.
————— ؛ مسافران [فیلمنامه]؛ تهران: روشنگران، ۱۳۷۱.
————— ؛ مقصد [فیلمنامه]؛تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۷۷.
————— ؛ نمایش در ژاپن: همراه با پنج متن؛[ویرایش ]۲؛ [تهران].
————— ؛ هزار افسان کجاست؟ [پژوهش ۲] پاره دوم ریشه یابی درخت کهن؛ تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۵.
————— ؛ هشتمین سفر سندباد؛ تهران:جوانه،۱۳۵۰.
————— ؛ هیچکاک در قاب؛ تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۷.
————— ؛ شاید وقتی دیگر،: [ فیلمنامه]؛تهران: ابتکار، ۱۳۶۸.
————— ؛ وقتی همه خوابیم! [فیلمنامه]؛ تهران : روشنگران و مطالعات زنان ، ۱۳۸۸.
————— ؛ یا نصیب و یا قسمت … چه معجزهای!
————— ؛ یک مطالعه نمایش در ایران با شصت تصویر و طرح و یک واژهنامه؛ تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۷۹.
————— ؛ پهلوان اکبر میمیرد؛[تهران]: موسسه انتشارات نگاه، ۱۳۵۴.
————— ؛ راه توفانی فرمان پسر فرمان از میان تاریکی؛[بی جا]: نیلوفر، ۱۳۵۷.
————— ؛گفت و گو با بهرام بیضایی؛[تهران]: آگاه، ۱۳۷۱.
————— ؛نمایشنامهی سلطان مار؛[بیجا: بینا]، ۱۳۴۵.
سر زدن به خانه پدری: گزارش نکوداشت بهرام بیضایی در کاشان همراه با شجرهنامه پدری او؛ جابر تواضعی؛ تهران: روشنگران و مطالعات زنان، ۱۳۸۳.
برای دیدن جستارهای دیگر درباره سره نویسی اینجا را کلیک کنید.
