قالَ رَسولُ اللهِ: تَفَکُّرُ ساعَهٍ خَیرٌ مِنْ عِبادَهِ سَبْعینَ سَنَهً. برو به درس اول

ساعتی اندیشیدن بهتر از عبادت هفتاد سال است.

الدرس الثانی: اَلْمَواعِظُ الْعَدَدیَّهُ مِن رَسولِ اللّهِ

سَبْعٌ یَجْری للِعَبْدِ أجَرُهُنَّ وَ هوَ فی قبرِهِ بعَدَ مَوتِهِ:

پاداش هفت [چیز] برای بنده در حالی که پس از مرگش در گورش است جاری می‌شود:

مَنْ عَلَّمَ عِلْما، أوَ أجرَی نهراً، أو حَفَرَ بِئراً، أو غَرَسَ نَخْلاً،

هر کس دانشی را یاد داد، یا جویی را روان کرد، یا چاهی را کَند، یا نخلی را کاشت،

أوَ بَنَی مَسجِداً، أو وَرَّثَ مُصْحَفاً، أو ترَکَ وَلَدا یَستَغفِرُ لَهُ بَعدَ مَوتِهِ.

یا مسجدی ساخت، یا قرآنی به ارث گذاشت، یا فرزندی به جا نهاد که پس از مرگش برایش آمرزش بخواهد.

جَعَلَ اللّهُ الرَّحْمَهَ مِئَهَ جُزءٍ، فَأَمْسَکَ عِندَهُ تِسعَهً وَ تِسعینَ جُزءاً

خدا مهربانی (رحمت) را صد بخش کرد؛ نود و نه بخش را نزد خودش نگه داشت.

وَ أَنزَلَ فی الْأرضِ جُزءاً واحِداً، فَمِنْ ذٰلِکَ الْجُزءِ یَتَراحَمُ الْخَلْقُ.

و یک بخش را در زمین فرو فرستاد، از همان بخش، آفریدگان به هم مهربانی می‌کنند.

إِنَّ طَعامَ الْواحِدِ یَکْفِی الإثْنَینِ، وَ طَعامَ الإثْنَینِ یَکْفِی الثَّلاثَهَ وَ الْأربَعَهَ،

قطعاً خوراک یک تن برای دو تن بسنده است و خوراک دو تن برای سه چهار تن بس است،

کُلوا جَمیعاً وَ لا تَفَرَّقوا، فَإِنَّ الْبَرکَهَ مَعَ الْجَماعَهِ.

همه با هم بخورید و پراکنده نشوید؛ زیرا فزونی (برکت) با گروه است.

اثِنانِ خَیرٌ مِن واحِدٍ وَ ثلَاثهَ خَیرٌ مِنِ اثنْیَنِ وَ أربعَهٌ خَیرٌ مِن ثلَاثهَ؛ فَعَلَیکُم باِلْجَماعهَ.

دو تن از یک تن بهتر و سه تن از دو تن بهتر و چهار تن از سه تن بهتر است؛ شما باید در گروه باشید.

مَن أَخلَصَ لِلّهِ أَربَعینَ صَباحاً، ظَهَرَتْ یَنابیعُ الْحِکمَهِ مِنْ قَلبِهِ عَلَی لِسانِهِ.

هر کس چهل بامداد برای خدا یکرنگ شود. (پاک شود.) چشمه‌های دانش (حکمت) از دلش بر زبانش آشکار می‌گردد (ظاهر می‌شود).

أَرْبَعَهٌ قَلیلُها کَثیرٌ: الْفَقرُ وَ الْوَجَعُ وَ الْعَداوَهُ وَ النّارُ.

چهار چیز اندکش بسیار است: مستمندی (فقر)، درد، دشمنی و آتش.

اَلْعِبادَهُ عَشَرهُ أَجزاءٍ تِسعَهُ أَجزاءٍ فِی طَلَبِ الْحَلالِ.

پرستش (نیایش) ده بخش است، نه بخش در جستن [ روزی] حلال است.              1- لا تَفَرَّقوا ← لا تَتَفَرَّقوا: پراکنده نشوید

عَیِّنِ الصَّحیحَ وَ الْخَطَأَ حَسَبَ نَصِّ الدَّرسِ. (درست و نادرست را بر حسب متن درس شناسایی کن.)

۱- یَجْری أَجْرُ حَفْرِ البِئرِ لِلْعَبدِ وَ هوَ فی قَبرِهِ بَعدَ مَوتِهِ. √  (پاداش کندن چاه برای بنده، در حالی که پس از مرگش در قبرش است جاری می‌شود.)

۲- أَنْزَلَ اللّهُ تِسعَهً وَ تِسعینَ جُزْءاً مِنَ الرَّحمَهِ لِلْخَلْقِ. ꭓ    (خداوند نود و نه بخش از رحمت را برای مردم فرو فرستاده است.)

۳- اَلْعِبادَهُ عَشَرَهُ أَجزاءٍ، جُزءٌ واحِدٌ فی طَلَبِ الْحَلالِ. ꭓ    (نیایش و بندگی ده بخش است، یک بخش آن در کسب حلال است.)

۴- یَجْری أَجْرُ اسْتِغفارِ الْوَلَدِ لِلْوالِدَینِ بَعدَ مَوتِهِما. √       (پاداش آمرزش خواستن فرزند برای پدر و مادر پس از مرگشان جاری می‌شود.)

۵- إنَّ طَعامَ الإِثْنَینِ لا یَکْفِی الثَّلاثَهَ. ꭓ                        (همانا غذای دو نفر برای سه نفر بس نیست.)

۱– عَیِّنْ: مشخّص کن

اِعلَموا

اَلْأَعْدادُ مِنْ واحِدٍ إلی مِئَهٍ

۱- به کلمات «رِجالٍ» و «کَوکَباً» در «خَمْسَهُ رِجالٍ» و «أحَدَ عشَر کَوکَباً» معدود گفته می شود.

۲- گاهی عددهای ثَلاثَه تا عَشَرَه بدون «ه» می‌آیند؛ مثال: ثَلاث و ثَلاثَه؛ أَرْبَع و أَرْبَعَه.

۳- «مِئَه» به معنای «صد» به صورت «مِائَه» نیز نوشته می‌شود.

۴- عددهای عِشْرونَ، ثَلاثونَ، أَربَعونَ … و تِسْعونَ به صورت عِشْرینَ، ثَلاثینَ، أَربَعینَ … و تِسْعینَ نیز می‌آیند.

۵- در زبان عربی یکان پیش از دهگان می‌آید؛ مثال: خَمسَهٌ وَ عِشْرونَ یعنی بیست و پنج.

۶- وزن «اَلْفاعِل» در عددهای ترتیبی «اَلثّانی» تا «اَلْعاشِر» به تشخیص آنها از عددهای اصلی، کمک می‌کند.

برای دانش افزایی و آشنای با عدد در زبان عربی این جا را کلیک کنید.

برای آگاهی بیشتر از عددهای اصلی در زبان فارسی عربی و انگلیسی این جا را کلیک کنید.

اختبر نفسک: تَرجِم إلی الفارسیّه. (خودت را بیازما: به فارسی برگردان.)

۱- ﴿ ثَلاثینَ لَیله﴾     سی شب

۲- ﴿ سَبعینَ رَجُلاً﴾     هفتاد مرد

۳- سَبعهُ أبوابٍ  هفت در

۴- ستینَ مِسکیناً  شست مسکین

۵- سِتّهِ أیّامٍ  شش روز

۶- مِئهُ حَبّهٍ      یک صد دانه

۷- أحَدَ عَشَر کَوکَباً    یازده ستاره

۸- اِثْنا عَشَرَ شَهْراً      دوازده ماه

در گروه‌های دو نفره شبیه گفت وگوی زیر را در کلاس اجرا کنید.

در گروه های دو نفره شبیه گفت وگوی زیر را در کلاس اجرا کنید.

حوار= گفتگو

(فی مَطار النّجفِ الأشرَف) = در فرودگاه نجف اشرف

۱- سائح: گردشگر ۲- ما أجمل: چه زیباست! ۳- شعب: ملت ۴- مضیاف: مهمان دوست

التمرین الأول: اُکْتُبِ الْعَمَلیّاتِ الْحِسابیَّهَ التّالیَهَ کَالْمِثالِ. (عملیات ریاضی زیر را مانند نمونه با عددها بنویس.)

(+ زائد ) ( – ناقِص) (× ضَربٌ فی) (÷ تَقسیمٌ عَلَی)

۱- عَشَرهٌ فی ثلاثه یُساوی ثلاثینَ. (ده در سه برابر سی می­شود.)                                                                 30 = 3 ×۱۰

۲- تِسعونَ ناقِصُ عَشَرهٍ یُساوی ثَمانینَ. (نود منهای ده برابر هشتاد می­شود.)                                                    80 = 10-90

۳- مِئَهٌ تَقسیمٌ عَلَی خَمْسَهٍ یُساوی عِشرینَ. (صد تقسیم بر پنج برابر بیست می­شود.)                                       20 = 5  ÷  100

۴- سِتَّهٌ فی أَحَدَ عَشَر یُساوی سِتَّهً وَ سِتّینَ. (شش در یازده برابر شصت و شش می­شود.)                                       66 =11× ۶

۵- خَمْسَهٌ وَ سَبعْونَ زائدُ خَمْسَهٍ وَ عِشْرینَ یُساوی مِئهً. (هفتاد و پنج بعلاوه بیست و پنج برابر صد می­شود.)       100= 25  + 75

۶- اثِنانِ وَ ثَمانونَ تقَسیمٌ عَلیَ اثنْیَنِ یُساوی واحِدا وَ أرَبعَینَ. (هشتاد و دو تقسیم بر دو برابر چهل و یک می­شود.)     41 = 2÷ ۸۲

التمرین الثّانی: اُکتُبْ فِی الْفَراغِ عَدَداً تَرتیبیّاً مُناسِباً. (در جای خالی عدد مناسب را بنویس.)

۱- الیومُ الثانی مِنْ أَیّامِ الْأسبوعِ یَومُ الْأَحَدِ. (روز دوم از روزهای هفته روز شنبه است.)

۲- الیَوم السادس مِنْ أَیّامِ الْأسبوعِ یَومُ الْخَمیسِ. (روز ششم از روزهای هفته روز پنجشنبه است.)

۳- الفصلُ الرابع فِی السَّنَهِ الْإیرانیَّهِ فَصلُ الشِّتاءِ. (فصل چهارم در سال ایرانی فصل زمستان است.)

۴- الفصلُ الثالث فِی السَّنَهِ الْإیرانیَّهِ فَصلُ الْخَریفِ. (فصل سوم از سالهای ایرانی فصل پاییز است.)

۵- یَأْخُذُ الْفائِزُ الْأَوَّلُ جائِزَهً ذَهَبیَّهً، و الفائزُ الثانی جائزهٌ فضیّهٌ. (برنده نخست جایزه طلایی و برنده دوم جایزه نقره‌ای می‌گیرد.)

۱ – زائِد: به علاوۀ ۲- ناقِص: مِنهای ۳- برای اختصار کلمهٔ «ضَرب» در «ضربٌ فی» حذف میشود. ۴- یُساوی: مساوی است

اَلتمرین الثّالث: اُکتُبْ فِی الْفَراغاتِ أَعداداً مُناسِبَهً. (در جاهای خالی عددهای مناسب را بنویس.)

التمرین الرابع: ضَعْ فِی الفَراغ عَدَدا مُناسِبا مِنَ الْأعَدادِ التاّلیهِ ثمَ تَرْجِمِ الجُمَلَ. «کلمتان زائدتان.»

(از کلمه‌های زیر واژه مناسب را در جای خالی بگذار؛ سپس جمله ها را به فارسی برگردان.)

عَشْرُ/ مِئَهِ / خَمْسٌ / عِشْینَ / خَمسینَ / ثَلاثَهٌ

۱- ﴿وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا نُوحاً إِلى قَوْمِهِ فَلَبِثَ فِیهِمْ أَلْفَ سَنَهٍ إِلاَّ خمسین عاماً﴾ العنکبوت: ۱۴

(همانا ما نوح را به سوی قومش فرستادیم؛ پس او در میان ایشان هزار سال، پنجاه سال کم درنگ کرد.)

۲- ﴿ مَن جاءَ بِالحَسنه فله عشر أمثالُها﴾ (هر کس نیکی را آورد؛ پس برای او ده برابر مثل آن است.) / جاء بـ: آورد

۳- اَلصبرُ ثلاثه صبرٌ عنْد الْمصیبَه، و صبرٌ علی الطاعهِ وَ صبرٌ عن المَعصیه.

(صبر بر سه گونه است: هنگام گرفتاری، صبر در عبادت و صبر از گناه.)

۴- علاماتُ الْمؤمن خمسٌ اَلْورع فی الْخلْوه، و الصدقهُ فی الْقلّه و الصبرُ عِند المُصیبه و الحلمُ عِند الغضب و الصدقُ عِندَ الخوفِ.

(نشانه‌های مؤمن پنج چیز است: پارسایی در تنهایی، صدقه دادن در کمی، بردباری هنگام گرفتاری، بردباری هنگام خشم و راستگویی هنگام ترس.)

۱- أرسلنا: فرستادیم ۲- لبثَ: اقامت کرد، ماند ۳- جاء بـ: آورد ۴- حلم: بردباری

اَلتَّمْرینُ الْخامِسُ: تَرجِمِ الْعِباراتِ التّالیَهَ. هَل تَعلَمُ أَنَّ … (عبارت‌های زیر را ترجمه کن. آیا می‌دانی که … .)

۱- … الْکَلبَ یَقدِرُ عَلی سَماعِ صَوتِ السّاعَهِ مِن مسافَهِ أَربَعینَ قَدَماً؟

سگ می‌تواند صدای ساعت را از فاصله چهل قدمی بشنود؟

۲- … النملهُ تَقدِرُ عَلی حَملِ شَیءٍ یفَوقُ وَزنَها خَمسینَ مَرَّهً؟

 مورچه می‌تواند جسمی را معادل پنجاه برابر وزن خود حمل کند؟

۳- … ثَمانینَ فِی الْمِئَه مِن مَوجوداتِ الْعالَمِ حَشَراتٌ؟

هشتاد درصد جانداران جهان حشرات اند؟

۴- … الغرابُ یعیشُ ثلاثین سَنهٍ أو أکثَر؟

کلاغ سی سال یا بیشتر زندگی می‌کند؟

۵- … طولَ قامَهِ الزَّرافَهِ سِتَّهُ أَمتارٍ؟

بلندی قد زرافه شش متر است؟

۱- سَماع: شنیدن ۲- نَمْلَه: مورچه ۳- یَفوقُ: بالاتر است از ۴- أَمتار: جمع متر

اَلتَّمْرینُ السّادِسُ: اُکتُبِ السّاعَهَ بِالْأَرقامِ. (ساعت را به رقم بنویس.)

۱- اَلْحادیَهَعَشَرهَ إلّا عَشر دَقائِقَ. / ده دقیقه به یازده /۱۰:۵۰

۲- اَلسّابِعَهُ وَ عِشْرونَ دَقیقَهً. /هفت و بیست دقیقه / ۰۷:۲۰

۳- اَلثّانیَهَعَشْرَهَ تَماماً. / دوازده تمام /  :12

۴- اَلسّادِسَهُ إلّا رُبْعاً. / یک ربع مانده به شش / ۵:۴۵

۵-  اَلْخامِسَهُ وَ النِّصفُ  / پنج و نیم / ۵:۳۰

۱- سماع: شنیدن ۲- نَمله: مورچه ۳- یفوق: بالاتر است از ۴- أمتار: جمع متر

أنوار القرآن (فروغ قرآن)

کَمِّلِ الْفَراغاتِ فِی التَّرجَمَهِ الْفارِسیَّهِ. (جاهای خالی را در ترجمه فارسی کامل کنید.)

۱- ﴿رَبِّ اشْرَحْ لِی صَدْرِی وَ یَسِّرْ لِی أَمْرِی وَ احْلُلْ عُقْدَهً مِنْ لِسانِی یَفْقَهُوا قَوْلِی﴾ طه: ۲۵ إلی ۲۸

 پروردگارا سینه ام را برایم بگشای و کارم را برایم آسان گردان و گره از زبانم بگشا [تا] سخنم را بفهمند.

۲- ﴿رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَهً وَ فِی الْآخِرَهِ حَسَنَهً وَ قِنا عَذابَ النَّارِ﴾ البقره: ۲۰۱

پروردگارا، در دنیا به ما نیکی و در آخرت [نیز] نیکی بده و ما را از عذاب آتش نگاه دار.

۳- ﴿وَ أَقِیمُوا الصَّلاهَ وَ آتُوا الزَّکاهَ وَ ما تُقَدِّمُوا لِأَنْفُسِکُمْ مِنْ خَیْرٍ تَجِدُوهُ عِنْدَ اللَّهِ﴾ البقره: ۱۱۰

و نماز را برپای دارید و زکات بدهید و هرچه را از کار نیک برای خودتان پیش بفرستید، نزد خدا می‌یابید.

۴- ﴿رَبَّنا أَفْرِغْ عَلَیْنا صَبْراً وَ ثَبِّتْ أَقْدامَنا وَ انْصُرْنا عَلَى الْقَوْمِ الْکافِرِینَ ﴾ البقره: ۲۵۰

پروردگارا، به ما صبر عطا کن و گام‌هایمان را استوار کن و ما را بر گروه کافر یاری کن.

اَلْبَحثُ الْعِلمیُّ (پژوهش علمی)

اِبْحَثْ عَنْ آیَهٍ واحِدَهٍ فِی الْقُرآنِ الْکَریمِ وَ حَدیثٍ واحِدٍ فی نَهجِ الْفَصاحَهِ فیهِما عَدَدٌ عَلی حَسَبِ ذَوقِکَ.

بر اساس سلیقه ات به دنبال آیه‌ای در قرآن کریم، حدیثی در نهج الفصاحه که در آنها عدد باشد بگرد.

آزمون عربی دهم از درس یک و دو

پی دی اف درس ۲ عربی مشترک پایه دهم (المواعظ العددیه)

برای دریافت آزمون خودسنجی درس یک و دو عربی پایه دهم اینجا را بفشارید.