بایگانی برچسب: s

ستایش: لطف خدا

۱- به نام چاشـــــنی بخــــــش زبانها  / حـــلاوت سنج معـــنی در بیـان‌ها

قلمرو زبانی: چاشنی: مزه، طعم / چاشنی‌بخش: آنچه برای اثربخشی بیشتر کلام به آن اضافه می‌شود. / حلاوت: شیرینی / حلاوت‌سنج: کسی که شیرینی را ارزیابی می‌کند، کسی که ملاک ارزیابی شیرینی است / قلمرو ادبی: قالب: مثنوی / وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (رشته انسانی)  / زبان: مجاز از سخن / چاشنی‌بخش زبان: حس‌آمیزی / حلاوت‌سنج معنی: حس‌آمیزی / واج‌آرایی: «ن»

پیام: آغاز کارها با نام خداوند

۲- بلند آن سر که او خــــواهد بلندش / نژند آن دل که او خواهــد نژندش

قلمرو زبانی: مرجع «او»: خدا / جهش ضمیر(خدا او را بلند خواهد) / نژند: خوار و زبون، اندوهگین / قلمرو ادبی: بلند آن سر: کنایه از سرافراز / سر و دل: مجاز از انسان / سر، دل: تناسب / تلمیح به آیه: تُعزّ مَن تَشاء و تُذلّ من تَشاء. / موازنه (رشته انسانی) / واژه‌آرایی: بلند، آن، او، نژند / واج‌آرایی: «ن»

پیام: سربلندی و خواری به دست خداوند است.

۳- در نابسته احســــان گشــــاده‌سـت / به هر کس آنچه می‌بایست داده‌ست

قلمرو زبانی: نابسته: باز / گشاده: باز / احسان: نیکی، داد ودهش، بخشش / قلمرو ادبی: در احسان: اضافه استعاری (در خانه احسان)/ واج‌آرایی: «س»

پیام: بخشندگی خداوند

۴- به ترتیــبی نهــــاده وضع عــــالم / که نی یک موی باشد بیش و نی کم

قلمرو زبانی: نهادن: گذاشتن، وضع کردن (بن ماضی: نهاد، بن مضارع: نه)/ عالم: جهان / نی: نه / حذف فعل به قرینه لفظی در مصراع دوم (و نی یک موی کم باشد) / قلمرو ادبی: مو: مجاز از مقدار اندک / نی یک موی باشد بیش و نی کم: کنایه از اینکه همه چیز در جای خودش قرار دارد / بیش، کم: تضاد / واژه‌آرایی: نی

پیام: قانونمندی آفرینش خدا

۵- اگــــر لطفش قـــرین حال گــردد / همـــه ادبارهـــــــا اقبال گـــــردد

قلمرو زبانی: لطف: مهر و نیکویی / قرین: همراه / ادبار: بدبختی، سیه روزی / اقبال: خوشبختی، سعادت / قلمرو ادبی: اقبال، ادبار: تضاد / واج‌آرایی «د» / واژه‌آرایی و ردیف: گردد

پیام: نیک بختی به خواست خداست.

۶- وگــر توفیق او یک سـو نهد پای / نه از تدبیر کـــــار آید نه از رای

قلمرو زبانی: توفیق: سازگار گردانیدن؛ آن است که خداوند، اسباب را موافق خواهش بنده، مهیّا کند تا خواهش او به نتیجه برسد؛ / مرجع «او»: خداوند / تدبیر: اندیشه، چاره گری / رای: تدبیر و اندیشه / قلمرو ادبی: پای یک سو نهادن: کنایه از پشت کردن و کاری نکردن / پای، رای: جناس ناهمسان / واژه‌آرایی: نه /

پیام: وابستگی تدبیر بشر به توفیق الهی

۷- خـــرد را گــــر نبخشد روشنایی / بمــــاند تا ابد در تیــره رایــــــی

قلمرو زبانی: خرد: عقل / را: در معنای «به»؛ حرف اضافه / بخشیدن: دادن، عطا کردن (بن ماضی: بخشید؛ بن مضارع: بخش)/ ابد: زمان بی پایان (هم‌آواواره؛ عبد: بنده) / تیره‌رایی: بداندیشی، گمراهی /  قلمرو ادبی: تیره، روشنایی: تضاد؟ / تیره‌رایی: حس‌آمیزی

پیام: خرد وام‌دار خداوند است.

۸- کــمال عقــل آن باشد در این راه / که گـــوید نیستم از هــــیچ آگـــاه

قلمرو زبانی: عقل: خرد / قلمرو ادبی: عقل گوید: جانبخشی، مجاز

پیام: ناتوانی خرد در برابر علم ایزدی

پی دی اف ستایش: لطف خدا

ویدئوی درس ستایش فارسی۲ ( لطف خدا) آپارات

ویدئوی درس ستایش فارسی۲ ( لطف خدا) یوتیوپ